Wśród fanów wojskowej odzieży krąży wiele mitów, a jednym z najbardziej popularnych jest ten, że cywil nie może nosić munduru. Jak w wielu mitach i w tym jest ziarno prawdy. Osoba niebędąca żołnierzem pełniącym czynną służbę wojskową nie ma prawa nosić munduru, ale są od tej reguły wyjątki. Z tego artykułu dowiesz się, kogo obowiązuje zakaz noszenia munduru, a kto może nosić mundur i jakie warunki musi on spełniać.
Kto może nosić mundur?
Mundur Wojska Polskiego mogą nosić osoby do tego uprawnione, czyli będące w czynnej służbie wojskowej. Aktualny, obowiązujący wzór mundurów wojskowych noszą żołnierze, zarówno w koszarach, jak i podczas defilady czy działań wojennych. Mogą go nosić także przedstawiciele organizacji proobronnych oraz uczniowie klas mundurowych – pod kilkoma warunkami. Organizacje paramilitarne oraz szkoły mogą nosić mundur pozbawiony oznak wojskowych, takich jak orzeł czy stopień. Mundur może nosić także każda osoba, pod warunkiem że nie jest to obecny, oficjalny mundur Wojska Polskiego, o czym więcej przeczytasz w dalszej części artykułu.
Noszenie munduru a prawo
Legalne noszenie aktualnego umundurowania Wojska Polskiego reguluje Ustawa z dnia 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach. Dokument stwierdza, że noszenie munduru przez osobę do tego nieuprawnioną jest zabronione. Chcąc nosić mundur nie musisz jednak czytać całego tekstu ustawy,, że będziesz trzymał się kilku zasad i pamiętał o tym, żeby nie zakładać aktualnie obowiązującego munduru Wojska Polskiego.
Zakaz noszenia munduru
Noszenie aktualnego umundurowania lub jego części przez osoby niebędące w służbie jest zakazane prawem. Osobom nieuprawnionym grozi zatrzymanie przez żandarmerię, która po wylegitymowaniu może wezwać policję. Jeżeli masz na sobie kompletny mundur, nawet bez oznaczeń, grozi Ci, zgodnie z Kodeksem Wykroczeń (art. 61.), kara grzywny do 1000 zł lub nagana.
Co zatem możesz nosić? Powyższe obostrzenia dotyczą używanych obecnie przez zawodowych żołnierzy mundurów. Wycofane, starsze wzory możesz nosić bez ryzyka zatrzymania przez władze. Produkowane są także mundury na rynek cywilny, które jedynie wzorują się na prawdziwych mundurach wojskowych, które także możesz nosić bez łamania prawa. Możesz również bez obaw nosić stare wzory mundurów amerykańskich oraz innych krajów. Klasyki, takie jak M65 czy Battle Dress Uniform (BDU) widzi się często wśród pasjonatów militariów.
Zakaz noszenia oficjalnego munduru przez osobę cywilną ma na celu niedopuszczenie do sytuacji, w której taka osoba mogłaby dokonać czynności rzutujących na dobre imię armii. Osoba nieuprawniona nie może paradować przez miasto, udając żołnierza.
W tym samym celu nałożono także zakaz wykorzystywania wycofanych już części umundurowania Wojska Polskiego przez osoby, które uczestniczą między innymi w wydarzeniach demonstrujących stanowisko w sprawach publicznych, wydarzeniach zakłócających porządek i spokój publiczny czy działaniach, które łamią prawo polskie.
Wyłączenia z zakazu
Po uzyskaniu specjalnej zgody od wojska cywil może założyć mundur. Jednym z takich wyjątkowych momentów są występy artystyczne. Aktorzy grający żołnierzy, po uzyskaniu pozwolenia, mogą na czas występów zakładać mundury obecnie obowiązujące w armii.
Warto także mieć na uwadze zapisy ujęte w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 kwietnia 2022 roku (w sprawie części munduru wojskowego, których używane jest dozwolone). Zgodnie z dokumentem do użytku powszechnego dopuszczone zostały obowiązujące obecnie elementy mundurów: wieczorowego, galowego, wyjściowego, służbowego, specjalnego, polowego i ćwiczebnego. Z umundurowania wieczorowego dopuszczono: kamizelkę, muszkę, wstążkę, skarpety i półbuty galowe. Z mundurów: galowego, wyjściowego i służbowego dopuszczono części takie jak: kurtka wyjściowa, wiatrówka, koszula, koszulobluza, krawat, rękawiczki, skarpety, szalik, półbuty galowe i wyjściowe oraz zimowe trzewiki. Natomiast z części wspólnych umundurowania specjalnego, polowego i ćwiczebnego można wykorzystywać w obowiązujących wzorach rękawice i czapki zimowe.
Mundury dla klas mundurowych
W przepisach konkretnych placówek oświatowych, w których funkcjonują klasy mundurowe znajdują się informacje między innymi odnośnie oznaczeń znajdujących się na mundurach, jak na przykład: odznaka organizacji lub naszywka z nazwą szkoły, uczelni lub organizacji społecznej. Mundur dla klasy mundurowej musi być pozbawiony wspomnianych wcześniej orłów oraz stopni, jedynie tarcza z nazwą szkoły lub uczelni oraz zaprojektowany specjalnie dla uczniów nowy wzór orła polskiego może taki mundur ozdabiać. Chodzi o to, żeby uczeń wyraźnie odróżniał się od żołnierza. Sprawdź pełną ofertę dla uczniów klas mundurowych.
Przeczytaj artykuł o wojskowych klasach mundurowych
Mundury w Militaria.pl
Wszystkie wzory dostępne w sklepie internetowym Militaria.pl możesz legalnie nosić jako cywil. Nie są one obowiązującym, aktualnym strojem naszej armii. Oferowane na stronie mundury i ich części, jak spodnie bojówki czy bluzy moro, doskonale sprawdzają się jako ubiór do strzelanek ASG, rekonstrukcji wojennych czy pozostałych form aktywności. Mundury z oferty Militaria.pl są wykonane z wytrzymałych materiałów. Stawiamy na sprawdzonych producentów, także polskich. Zobacz mundury, które możesz nosić legalnie, bez żadnych konsekwencji prawnych.
