Kamuflaż MultiCam został wprowadzony do użycia w 2002 roku błyskawicznie stając się jednym z najpopularniejszych kamuflaży wojskowych na świecie. Trudno wyobrazić sobie współczesny konflikt zbrojny, w którym nie braliby udziału żołnierze ubrani w charakterystyczny mundur MultiCam. W dzisiejszym artykule przybliżymy historię powstania tego kamuflażu, wyjaśnimy czym właściwie charakteryzuje się MultiCam i z czego wynikają jego zalety. Opiszemy również poszczególne warianty kolorystyczne kamuflażu MultiCam oraz możliwości ich wykorzystania w różnych środowiskach i warunkach terenowych. Zapraszamy do lektury.
Historia kamuflażu MultiCam
Historia kamuflażu MultiCam rozpoczęła się od pomysłu stworzenia uniwersalnego wzoru maskującego dla U.S. Army. Firma Crye Precision postanowiła stworzyć projekt o wysokich właściwościach kamuflujących, spełniający wymagania armii w różnych warunkach klimatycznych i w różnym otoczeniu.
Pierwsze wzmianki o nowym kamuflażu pojawiły się w 2002 roku, kiedy to Crye Precision zaprezentowała MultiCam jako następcę dla używanych przez U.S Army kamuflaży – Woodland oraz 3-Color Desert. Początkowo, nowy wzór pod nazwą Scorpion Pattern przeszedł bez większego echa, a w 2004 roku U.S Army ostatecznie wybrała do użytkowania kamuflaż UCP, czyli Universal Camouflage Pattern. MultiCam był jednak wciąż udoskonalany i Crye Precision zrobiła duże wrażenie prezentując go w końcu dla wojska w ramach programu „Future Force Warrior”, czyli amerykańskiego wojskowego projektu demonstracyjnego zaawansowanej technologii, który miał na celu stworzenie lekkiego, w pełni zintegrowanego systemu walki piechoty.
Kariera MultiCamu dopiero miała się rozpocząć, gdy firma Crye Precision wprowadziła go na rynek cywilny, pod obecnie znaną nazwą – MultiCam. W ciągu kilku lat obecności na rynku, mundury MultiCam zyskały ogromną popularność, zaś najlepszą reklamą stał się fakt, że wybierały go specjalistyczne formacje i służby. Armia amerykańska również w końcu doceniła jego zalety, a przełomowym momentem była misja w Afganistanie. Dzięki jego rewelacyjnym właściwościom w górzystym i pustynnym terenie, w 2010 roku U.S. Army oficjalnie wprowadziła go do użytku przez żołnierzy amerykańskich, biorących udział w operacji „Enduring Freedom”, czyli operacji wojskowej przeprowadzanej od 7 października 2001 do końca roku 2014. Również w Afganistanie pod wrażeniem nowego wzoru byli Australijczycy i Brytyjczycy, którzy zaczęli używać go w swoich armiach, a z czasem zaprojektowali wzorowane na nim własne kamuflaże.
Na oryginalnym MultiCamie zaczęło wzorować się wiele krajów, między innymi Brytyjczycy wyprodukowali kamuflaż nazywany MTP (Multi Terrain Pattern), a w Polsce przyjęto wzór Suez, wyposażając w niego elitarne formacje wchodzące w skład komponentu Wojsk Specjalnych oraz między innymi Biuro Ochrony Rządu i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Po pewnym czasie testowania kamuflażu MultiCam w terenie twórcy dostrzegli problem niewystarczającej skuteczności przy długotrwałym stosowaniu wzoru w konkretnym środowisku, dlatego w 2013 roku powstały dodatkowe cztery warianty kolorystyczne: Tropic, Arid, Alpine i Black.
Kamuflaż MultiCam – co to jest i jak działa?
Kamuflaż MultiCam to zaawansowany i innowacyjny wzór kamuflażu, który został zaprojektowany do maskowania w szerokim zakresie środowisk, pór roku i warunków. Chociaż istnieje szeroka gama różnych opcji kamuflażu, które spełniają wymagania dotyczące ukrywania się w konkretnych, określonych środowiskach, kamuflaż MultiCam jest znany z tego, że jest skuteczny w zróżnicowanych krajobrazach i warunkach terenowych, co czyni go jednym z najbardziej rewolucyjnych rozwiązań.
Producent, czyli firma Crye Precision, podczas tworzenia kamuflażu MultiCam położył duży nacisk na dwa najważniejsze dla każdego kamuflażu elementy.
Element pierwszy – rozbicie sylwetki
Ludzki mózg podczas obserwacji analizuje widziane obrazy porównując je do znanych mu kształtów. Stąd łatwo zwracamy uwagę na charakterystyczne dla fizjologii człowieka elementy takie jak głowa, ramiona i kończyny. Zadaniem nowoczesnego kamuflażu jest utrudnić rozpoznanie tych elementów, poprzez złudzenie optyczne. Jest to możliwe dzięki odbijaniu światła oraz zmianie procesu percepcji kolorów. W praktyce ludzkie oko otrzymuje niepełną informację, która jest przesyłana i przetwarzana w mózgu.
Element drugi – szeroki zakres działania bez względu na odległość obserwacji
Niestety wiele wcześniejszych wzorów miało tę wadę, że działały tylko w pewnym zakresie, tzn. dobrze maskowały na bliskich odległościach, ale niewystarczająco podczas obserwacji prowadzonych na większych dystansach. Lub odwrotnie – miały dużą skuteczność z daleka, ale malała ona wraz ze zbliżaniem się do obserwowanego obiektu.
Firmie Crye Precision udało się osiągnąć wysoką skuteczność w obu elementach poprzez zastosowanie wielu różnych warstw i kolorów. Kolorystyka MultiCamu składa się z czterech podstawowych kolorów oraz ich odcieni, co łącznie dało 7 różnych barw, będącymi odcieniami beżu, brązu i zieleni. Kolory rozłożone zostały na powierzchni kamuflażu w sposób maksymalnie utrudniający identyfikację charakterystycznych dla sylwetki kształtów. To właśnie sposób rozłożenia poszczególnych barw i dobrze dopasowanych przejść tonalnych sprawia, iż wzór tak dobrze przejmuje kolorystykę otoczenia. Kamuflaż MultiCam sprawia więc, że sylwetka człowieka idealnie wtapia się w otoczenie i jest niezauważalna zarówno w szerokim zakresie odległości, jak i w różnym natężeniu światła, a także w każdych warunkach terenowych.
Podsumowując, podstawowy wariant kamuflażu MultiCam jest skuteczny w bardzo szerokim zakresie krajobrazów i warunków – idealnie nadaje się do odzieży taktycznej i sprzętu, który musi być używany w mieszanych lub zróżnicowanych terenach. Sprawdza się szczególnie dobrze wśród suchej roślinności, na stepach i w terenie pustynnym i półpustynnym.
Paleta kolorów kamuflażu MutiCam: Cream 524, Dark Brown 530, Tan 525, Brown 529, Pale Green 526, Olive 527, Dark Green 528.
Warianty kamuflażu MultiCam – charakterystyka
MultiCam jest kamuflażem bardzo uniwersalnym, sprawdza się jednak najlepiej podczas prowadzenia operacji w zróżnicowanym i mieszanym terenie. W 2013 roku opracowane zostały cztery nowe warianty kamuflażu MultiCam: Arid, Tropic, Alpine i Black, które są bardziej zoptymalizowane pod kątem węższych, konkretnych obszarów działania i przeznaczone kolejno do lasu, na pustynię, na śnieg i do miasta. Miało to na celu rozszerzenie podstawowego MultiCamu, aby objąć prawie wszystkie możliwe warunki środowiskowe.
Nowe warianty różnią się od oryginalnego MultiCamu doborem kolorów, ale dzięki zastosowaniu tego samego uniwersalnego wzoru, bardzo dobrze współpracują z jego podstawową wersją. Wymienność wzorów była jednym z wymogów określonych przez U.S. Army w ramach działań na rzecz poprawy i rozszerzenia zakresu wydajności tego kamuflażu. Każdy z wariantów MultiCamu może być używany samodzielnie lub w połączeniu z innymi opcjami kolorystycznymi. Stworzenie dodatkowych wariantów kamuflaży MultiCam dawało więc wiele możliwości łączenia ze sobą różnych elementów wyposażenia i dostosowania umundurowania do danego środowiska i warunków pogodowych.
MultiCam Arid
Kamuflaż MultiCam Arid zaprojektowany został w celu zmniejszenia widoczności podczas działań w suchych terenach pustynnych, składających się przede wszystkim z suchej roślinności, skał i otwartego piasku. Wariant ten charakteryzuje się dużymi jasnozielonymi i żółtymi plamami oraz mniejszymi brązowymi plamami, rozproszonymi na beżowym tle.
Odzież w kamuflażu MultiCam Arid została szybko przyjęta przez siły specjalne i lokalne organy ścigania na całym świecie. Paleta kolorów wariantu Arid uzupełnia i nakłada się na części głównego wzoru kamuflażu MultiCam, tak więc połączenie wyposażenia lub odzieży MultiCam z odzieżą MultiCam Arid skutkuje bardzo dobrze skoordynowanym systemem maskowania.
Paleta kolorów w wariancie MultiCam Arid: Olive 172, Highland 174, Light Tan 170, Urban Tan 171, Light Coyote 173.
MultiCam Tropic
Kamuflaż MultiCam Tropic ma na celu zmniejszenie widoczności podczas prowadzenia operacji na obszarach leśnych i w gęstej dżungli. Bardzo dobrze sprawdza się w wiecznie zielonej bujnej roślinności, w kompozycji ciemnych i brązowawych plam na jasnozielonym tle.
Wariant MultiCam Tropic charakteryzuje się głównie zieloną kolorystyką, co czyni go wyróżniającym się z rodziny kamuflaży MultiCam. Zastosowana tutaj paleta kolorów również częściowo uzupełnia i nakłada się na elementy głównego wzoru kamuflażu MultiCam, tak więc i takie połączenie w rezultacie jest bardzo dobrze dobranym systemem maskowania. Kamuflaż MultiCam w wersji Tropic był rozważany do przyjęcia przez między innymi brytyjskie wojska lądowe.
Paleta kolorów w wariancie MultiCam Tropic: Olive 251, Bright Green 252, Green 253, Dark Brown 255, Dark Green 254.
MultiCam Alpine
Kamuflaż MultiCam Alpine przeznaczony jest do działań w zaśnieżonym środowisku. Sprawdzi się na obszarach, w którym występują znaczne opady śniegu lub naturalnie pokrytych śniegiem – idealnie nadaje się do odzieży wierzchniej, strojów maskujących typu ghillie i różnego rodzaju pokrowców na sprzęt. MultiCam Alpine charakteryzuje się jasno- i ciemnoszarymi plamami na białym tle.
Paleta kolorów w wariancie MultiCam Alpine: Medium Gray 126, Light Gray 125, White 124.
MultiCam Black
Kamuflaż MultiCam Black został opracowany dla funkcjonariuszy organów ścigania – jednostek antyterrorystycznych i porządkowych działających w środowiskach podwyższonego ryzyka. Jego celem jest uzupełnienie istniejącego wyposażenia i zaprezentowania profesjonalnego wizerunku dla najlepszych jednostek organów ścigania, czyniąc je bardziej rozpoznawalnymi. Czarna wersja kamuflażu ma podkreślać ich mocną i autorytatywną prezencję, a uzyskany efekt w postaci silnego i wyrazistego wyglądu ma wywoływać zaniepokojenie.
MultiCam Black nie jest typowym wzorem przeznaczonym do konkretnego środowiska czy obszaru geograficznego, lecz najlepiej sprawdzi się w środowisku miejskim. Wariant został zaprojektowany tak, aby uzupełniać szeroką gamę istniejących już mundurów czy wyposażenia w popularnych kolorach takich jak Olive, czy czarny. Charakteryzuje się połączeniem ciemnoszarych, oliwkowych oraz czarnych plam.
Paleta kolorów w wariancie MultiCam Black: Gray 206, Olive 205, Black 207.
Skuteczność wariantów MultiCamu w różnych warunkach i środowiskach
Wzory kamuflażu MultiCam zostały opracowane w celu zapewnienia maksymalnej skuteczności w różnych środowiskach operacyjnych przy minimalnym obciążeniu logistycznym. Wszystkie modele pełnią różne role, ale zostały zaprojektowane w taki sposób, aby współpracowały ze sobą jako system spełniający potrzeby niemal każdego środowiska operacyjnego, jednocześnie pomagając użytkownikowi w zmniejszeniu ilości elementów danego zestawu umundurowania.
Doświadczenia armii Stanów Zjednoczonych dają nam dziś wgląd w potrzebę określonej kombinacji kolorów, aby dany wzór kamuflażu można było uznać za skuteczny w konkretnych środowiskach.
Poniżej przedstawiamy schemat pokazujący skuteczność poszczególnych wariantów kamuflażu MultiCam w różnych środowiskach:
Gdzie obecnie jest wykorzystywany kamuflaż MultiCam?
Kariera kamuflażu MultiCam trwa w najlepsze i jeszcze długo będzie jednym z najpopularniejszych wzorów maskowania. Upodobali go sobie zwłaszcza żołnierze wojsk specjalnych.
Jako kamuflaż oryginalny lub wzorowany na MultiCamie, używany jest obecnie między innymi przez:
- USA (oryginalny MultiCam używany jest przez wojska lądowe, ale również jednostki podlegające Dowództwu Operacji Specjalnych),
- Wielka Brytania (siły specjalne stworzyły wzór Multi Terrain Pattern (MTP) wzorowany na MultiCamie, zastępując dotychczasowy kamuflaż DPM – Disruptive Pattern Material),
- Australia (utworzony został wzór AMCU – Australian Multicam Camouflage Uniform używany przez Australijskie Siły Obronne – w tym jednostki specjalne),
- Polska (na kształt MultiCamu utworzono wzór Suez, używany przez jednostki podlegające Dowództwu Wojsk Specjalnych – GROM, BOA, BOR),
- Gruzja (MultiCam zastąpił gruziński kamuflaż DWC oraz Marpat, używany jest m.in. w Gruzińskich Siłach Obronnych),
- Rumunia (warianty wzoru M2017 wzorowane na MultiCamie użytkowane są przez armię, marynarkę wojenną i siły powietrzne; oryginalny MultiCam używany przez Siły Specjalne),
- Ukraina (Siły Specjalnych Operacji ZSU, Obrona Terytorialna i inne).
Oprócz formacji regularnych MultiCamu na szeroką skalę używają formacje paramilitarne oraz prywatne firmy wojskowe (tzw. PMC), prowadzące działania na całym świecie.
Najważniejszym trwającym konfliktem zbrojnym, w którym jest stosowany kamuflaż MultiCam, jest wojna na Ukrainie. Obok standardowego ukraińskiego kamuflażu MM-14, klasyczny MultiCam jak i jego warianty, jest jednym z najpopularniejszych wzorów, zwłaszcza wśród operatorów wojsk specjalnych. Użycie MultiCamu na Ukrainie zaczęło się jednak znacznie wcześniej, już po aneksji Krymu i powstaniu pierwszych ochotniczych batalionów Ukraińskich. Ochotnicy ci nierzadko samodzielnie kupowali dla siebie umundurowanie i wyposażenie oraz często wybierali odzież w kamuflażu MultiCam.
Kolejnym etapem było oficjalne przyjęcie MultiCamu jako kamuflażu dla ukraińskich jednostek specjalnych. Dla wojsk regularnych pozostano przy poprzednim wzorze, jednak w dalszym ciągu żołnierze chętnie na własną rękę zakupują mundury MultiCam – dzieje się tak zarówno w Gwardii Narodowej (National Guard of Ukraine), jak i w jednostkach obrony terytorialnej (Territorial Defence Forces). Mundury w kamuflażu MultiCam pojawiły się także w Rapid Operational Response Unit, czyli specjalnej jednostce ukraińskich sił policyjnych (National Police of Ukraine).
Odzież taktyczna oraz wyposażenie w kamuflażu MultiCam
Wraz z powstaniem mundurów w kamuflażu MultiCam, zaistniała potrzeba zaprojektowania szeregu akcesoriów i wyposażenia taktycznego kompatybilnego z nowym wzorem i jego wariantami. Asortyment tego typu jest obecnie bardzo szeroki i obejmuje między innymi kamizelki taktyczne, obuwie, plecaki, ładownice i kieszenie, kabury i akcesoria do broni.
Firma Crye Precision współpracuje z wieloma podmiotami oferując im najwyższej jakości technologie, aby spełnić wysokie wymagania użytkowników. Dzięki wielu współpracującym z firmą producentom, w sprzedaży dostępne są nie tylko oryginalne materiały do szycia umundurowania, ale również specjalistyczne, licencjonowane kabury z materiału Kydex, zamki błyskawiczne, pasy taktyczne oraz elementy systemu MOLLE. Wymagający klienci mogą również zapoznać się z ofertą oryginalnych oklein do pojazdów terenowych, a także usługami nakładania kamuflażu MultiCamu na różnego typu wyposażenie metodą hydrograficzną – stosowaną na przykład w barwieniu okularów strzeleckich. Metoda ta polega na nanoszeniu wzorów oraz grafik o dużej szczegółowości na skomplikowane powierzchnie – proces nanoszenia obrazu odbywa się przy wykorzystaniu wody.
Oprócz szerokiej gamy wyposażenia taktycznego dostępnego na rynku powstało również bardzo dużo produktów w kamuflażu MultiCam przeznaczonych do użytku cywilnego, na przykład spodnie, kurtki, T-shirty, paski do spodni, czapki, portfele, torby. W ofercie sklepu Militaria.pl znajdziesz wiele modeli odzieży militarnej znanych producentów, między innymi spodnie MultiCam polskiej firmy Helikon, kurtki MultiCam brytyjskiego Highlandera czy akcesoria ukraińskiego producenta M-Tac.
Z czasem MultiCam został zmodyfikowany przez wielu innych producentów i na rynku pojawiły się różne wariacje wzorowane na oryginalnym wzorze – najczęściej występujące pod nazwą Arid MC Camo.
Chociaż kamuflaż MultiCam wzbudza wiele kontrowersji, był jedną z najważniejszych zmian w historii współczesnego kamuflażu. Wersja podstawowa kamuflażu nadal dominuje na rynku na całym świecie, a jej pozycja została jeszcze bardziej wzmocniona przez wprowadzenie całej rodziny wariantów kamuflażu MultiCam.
