Sygnalizacja jest jedną z głównych umiejętności w survivalu. Sygnały alarmowe mogą przybierać różne formy, od zaawansowanej technologicznie nowoczesnej elektroniki po prymitywne techniki i materiały, z których korzystali nasi przodkowie.
Znajomość skutecznych sposobów na zasygnalizowanie potrzeby pomocy może mieć ogromne znaczenie w sytuacji kryzysowej. Poza tym, jeśli wiesz, jak rozpoznać i odebrać nadawany sygnał SOS, możesz uratować życie osobie potrzebującej.
SOS jest to powszechnie znany międzynarodowy sygnał wzywania pomocy nadawany w alfabecie Morse’a. Sygnał ten jest sekwencją składającą się z 3 kropek, po których następują 3 kreski, a następnie 3 kolejne kropki, bez żadnych odstępów między znakami. (• • • — — — • • •) Sygnał SOS jest rozpoznawalny na całej planecie i jest odpowiedzialny za uratowanie tysięcy istnień ludzkich.
Przeczytaj poniższy artykuł, aby poznać najskuteczniejsze sposoby wzywania pomocy w sytuacji zagrożenia życia. Dowiedz się również w jaki sposób można nadać sygnał SOS, a także jaki sprzęt z Twojego ekwipunku możesz w tym celu wykorzystać.
1. Wzywanie pomocy przez telefon komórkowy
Podstawowym narzędziem do wzywania pomocy w codziennych sytuacjach jest telefon komórkowy, który w dzisiejszych czasach posiada każdy z nas. Na obszarach, gdzie sieć komórkowa jest dostępna, skontaktowanie się z odpowiednimi osobami lub służbami ratunkowymi jest najłatwiejszym i najszybszym sposobem wezwania pomocy. W sytuacji zagrażającej życiu zadzwoń na międzynarodowy numer alarmowy 112.
W przypadku słabego zasięgu warto również spróbować wysłać wiadomość tekstową. Transmisje SMS wymagają tylko chwilowej słabej łączności z pobliskim nadajnikiem. Warto również wcześniej zainstalować bezpłatną aplikację „Ratunek”.
Jeśli zaś planujesz spędzać czas z daleka od cywilizacji w obszarze bez zasięgu sieci komórkowej, np. w regionach górskich, rozważ zakup lub wynajem telefonu satelitarnego. Taki telefon pozwoli na dzwonienie z dowolnego miejsca na ziemi.
Należy pamiętać, że baterie w zwykłym telefonie mogą się szybko rozładować w przypadku słabego zasięgu, dlatego należy o tym pamiętać i odpowiednio zarządzać energią, zaopatrzyć się np. w przenośny powerbank.
2. Sygnalizacja SOS za pomocą gwizdka alarmowego
Prosty gwizdek ratunkowy jest doskonałym narzędziem do sygnalizacji dźwiękowej krótkiego zasięgu, dociera znacznie dalej niż ludzki krzyk. Międzynarodowy Kod Górski powstał z myślą o wzywaniu pomocy w górach, ale w skrajnych warunkach może być użyty w dowolnym miejscu. W międzynarodowym systemie wzywania pomocy dźwiękiem należy nadać 6 sygnałów dźwiękowych, czyli zagwizdać 6 razy na minutę (co 10 sekund), a następnie odczekać 1 minutę. Po tej serii schemat należy powtórzyć. Osoba, która usłyszy tego typu wołanie o pomoc, powinna odpowiedzieć przez nadanie 3 sygnałów dźwiękowych (np. zagwizdanie) na minutę z minutowym odstępem.
Wybieraj gwizdki ratunkowe w jaskrawych kolorach, które są łatwe do zauważenia i zlokalizowania np. w przypadku upuszczenia. Gwizdek powinien być przymocowany do smyczy lub karabińczyka, aby zapobiec jego zgubieniu w trudnej sytuacji. Wielu producentów plecaków trekkingowych i turystycznych często fabrycznie montuje gwizdki na pasie piersiowym lub naramiennym plecaka.
Alternatywą dla gwizdka może być również klakson pneumatyczny, który wykorzystuje sprężone powietrze do wydawania bardzo głośnych dźwięków. Ze względu na to, że jest bardziej nieporęczny niż gwizdek, możesz go przechowywać awaryjnie np. w samochodzie.
3. Sygnał świetlny przy użyciu lusterka – heliografu
Lusterko sygnałowe jest jedną z najdalej docierających, nieelektronicznych metod sygnalizacyjnych. Prawidłowo wycelowane może świecić wiązką światła dziennego do 15 kilometrów, tworząc błysk światła, który może przyciągnąć uwagę odległych samolotów, jednostek pływających, pojazdów lub osób pieszych.
Jeśli chcesz nadać precyzyjny sygnał świetlny w konkretnym kierunku, np. w stronę lecącego obiektu, przydatny tutaj będzie heliograf, czyli rodzaj lusterka sygnałowego z otworem celowniczym pośrodku.
Oto krótka instrukcja nadawania sygnału za pomocą heliografu:
- najpierw odbij światło słoneczne od lustra na pobliską powierzchnię, dłoń itp., aby móc określić, gdzie znajduje się jasny punkt, zanim zaczniesz celować,
- podnieś lusterko sygnałowe do poziomu oczu, patrząc przez otwór celowniczy. Na siatce pojawi się jasny punkt świetlny. Jest to wskaźnik celowania,
- przytrzymaj lusterko blisko oka i powoli obracaj i manipuluj nim tak, aby jasny punkt znalazł się na zamierzonym celu.
Uwaga: Nigdy nie patrz bezpośrednio na słońce, w tym przez otwór celowniczy!
4. Wzywanie pomocy światłem – latarka lub światło chemiczne
Większość dzisiejszych latarek klasycznych oraz czołówek jest wyposażonych w specjalny tryb SOS lub funkcję stroboskopu. Gdy jednak Twoja latarka nie jest wyposażona w żadną z tych funkcji główny schemat nadawania sygnałów świetlnych, powinien być taki sam jak w przypadku sygnalizacji dźwiękowej. Aby wezwać pomoc należy nadać 6 sygnałów świetlnych na minutę (czyli co 10 sekund), a następnie odczekać 1 minutę. Schemat należy powtórzyć. Osoba, która odbierze sygnał, powinna odpowiedzieć przez nadawanie 3 sygnałów świetlnych na minutę z minutowym odstępem.
W nocy przeszywająca wiązka światła latarki w kolorze białym lub czerwonym skutecznie zasygnalizuje Twoją lokalizację z dużej odległości.
Światło chemiczne, chociaż nie generuje światła o dużej liczbie lumenów, daje kolorową poświatę, która jest dobrze widoczna w nocy w promieniu co najmniej kilku kilometrów. Lightstick ma prostą i niezawodną konstrukcję, występuje w wielu opcjach kolorystycznych i może świecić przez przerwy przez wiele godzin.
Jednym z ciekawych pomysłów użycia światła chemicznego jest przymocowanie go sznurka lub paracordu i wprowadzenie w ruch obrotowy. W ten sposób utworzysz świecący okrąg o dużym promieniu. Jest to popularna metoda nazywana kołem Św. Katarzyny.
5. Rozpalanie ogniska sygnałowego
Ogień jest uznawany za bardzo skuteczny sygnał wzywania pomocy, z wieloma udokumentowanymi sukcesami na przestrzeni wieków. Pamiętaj jednak, że istnieje cienka granica między kontrolą a niebezpieczeństwem podczas rozpalania i utrzymywania dużych ognisk.
Weź pod uwagę następujące istotne elementy dotyczące ognisk sygnałowych:
- ogień powinien znajdować się w bardzo widocznym miejscu, tak aby zauważalny był zarówno dym, jak i światło, które wytwarza. Ognisko powinno generować duże ilości dymu, najlepiej tak, aby unosił się ponad linię drzew,
- ognisko powinno znajdować się bezpiecznym miejscu, z którego będzie można w razie potrzeby uciec. Środek wyschniętej łąki w wietrzny dzień to nieodpowiednie miejsce na rozpalenie dużego ogniska,
- nie pozwól, aby ogień stał się tak duży, że nie będziesz w stanie go ugasić za pomocą dostępnych środków,
- większość surowców, który są dostępne w naturze wytworzy biały dym podczas spalania. Jeśli jest pochmurny dzień lub mgła, nikt nie zauważy białego dymu na tle białego nieba. Wrzucenie do ognia np. kawałków plastiku czy gumowej podeszwy buta wytworzy czarny dym, który jest znacznie bardziej zauważalny.
Zwykły pożar rozpalony w nocy wytworzy dużo ciepła widocznego w podczerwieni i będzie ułatwieniem dla każdego, kto będzie chciał Cię namierzyć za pomocą urządzeń noktowizyjnych IR / termowizyjnych.
6. Ręczne flary sygnalizacyjne lub pistolety sygnałowe
Flara może zapewnić jasne światło przydatne w sygnalizacji alarmowej, a również dodatkowo stanowi świetną zapasową podpałkę. Flary generują pomarańczowy dym widoczny za dnia oraz jaskrawe czerwone światło dobrze widoczne w nocy. Właściwy sygnał uruchamia się odkręcając zakrętkę z odpowiedniej strony i pociągając za pętelkę ze sznurka. Aby nadać flarze większy zasięg, przyklej ją taśmą klejącą do słupa lub gałęzi i machaj nią w powietrzu. Taśmą klejącą przyklej tylko koniec flary, dzięki czemu będziesz mieć więcej czasu do końca jej wypalenia. Upewnij się tylko, że nie machasz flarą bezpośrednio nad głową, na wypadek, gdyby niespodziewanie się poluzowała. Standardowa flara spala się w ciągu od kilku do kilkunastu minut.
Pistolet sygnałowy, będący podstawową metodą sygnalizacji na jednostkach pływających, może przyciągnąć uwagę samolotów i grup poszukiwawczych na lądzie. Zanim jednak zaczniesz wystrzeliwać flary w powietrze, weź pod uwagę niebezpieczeństwo pożaru w Twojej lokalizacji. Wiele flar nadal płonie, gdy uderzą w ziemię. Suche zarośla, suche łąki i suche lasy sosnowe to nieodpowiednie miejsca do używania pistoletu na flary. Oczywiście pożar zwróci na siebie uwagę, ale nie taką, jakiej oczekujesz – poza tym nigdy nie chcesz być w pobliżu pożaru. Dla bezpieczeństwa wszystkich należy ograniczyć pistolety na flary do obszarów podmokłych i otwartej wody.
7. Znakowanie terenu flagami i taśmami
Flagi są używane do sygnalizacji od tysięcy lat. Istnieją na rynku specjalne flagi sygnalizacyjne, ale można też stworzyć własną wykorzystując do tego np. ubranie w jaskrawym lub kontrastowym kolorze. Dobrze sprawdzi się również odblaskowy koc NRC. Materiał przywiąż do gałęzi, kija trekkingowego bądź fragmentu stelaża od namiotu. Tak przygotowaną flagą możesz najpierw spróbować pomachać – jaskrawy obiekt poruszający się na zwykłym tle będzie się dobrze wyróżniał. Następnie możesz zamontować ją w dowolnym wysokim miejscu lub rozłożyć kilka flag na ziemi w celu sygnalizacji ziemia-powietrze.
Drugą opcją znakowania i sygnalizowana Twojej pozycji mogą być różnego rodzaju taśmy czy linki. Kolorowych taśm możesz użyć do oznaczania szlaku lub trasy zawiązując je wokół drzewa. Dodatkowo możesz umieścić na nich istotne informacje za pomocą permanentnego markera, aby ułatwić odnalezienie służbom ratowniczym lub uniknąć zabłądzenia. Marker tego typu umożliwi stworzenie odpornych na deszcze i inne warunki atmosferyczne oznaczeń szlaków.
8. Użycie kamieni lub piasku do ułożenia napisu SOS
Nawet tak podstawowy surowiec jak kamienie czy piasek mogą posłużyć do zasygnalizowania potrzeby pomocy. Wszystko, co musisz zrobić, to w dobrze widocznym miejscu napisać SOS dużymi literami, tak aby były zauważalne dla przelatującego samolotu lub służb ratowniczych. Do tego celu możesz tak naprawdę wszystkiego co masz pod ręką, elementów ekwipunku czy odzieży.
9. Osobisty nadajnik lokalizacyjny PLB
Osobisty nadajnik lokalizacyjny (PLB – Personal Locator Beacon) jest powszechnie dostępnym i niedrogim urządzeniem podłączonym do satelity, które skutecznie działa w sytuacji kryzysowej. Lokalizator po aktywacji połączy się z jednym z rządowych satelitów poszukiwawczo-ratowniczych i określi pozycję użytkownika, następnie informacja ta jest przekazywana służbom ratunkowym.
Podstawowe modele charakteryzują się prostą budową i wyposażone są w przyciski alarmowe, które podają współrzędne użytkownika firmie monitorującej, która z kolei kontaktuje się z lokalnymi władzami i ostatecznie wysyła kogoś do oceny sytuacji. Bardziej zaawansowane (i droższe) modele umożliwiają wysyłanie wiadomości tekstowych lub e-mail za pośrednictwem połączenia satelitarnego. Ten poziom łączności pozwala nie tylko wezwać pomoc, ale także przesłać wiadomość do władz, od razu informując o dokładnej sytuacji.
10. Inne improwizowane sygnały dźwiękowe
W przypadku braku dodatkowego wyposażenia możesz znaleźć wiele sposobów na zrobienie hałasu i zwrócenie uwagi na Twoją trudną sytuację. Wysokie tony można uzyskać np. głośno gwiżdżąc z palcami w ustach.
Niższe tony można uzyskać poprzez bicie i uderzanie w inne przedmioty. Jedną z najlepszych metod jest wykorzystanie wydrążonej kłody twardego drewna, którą łatwo znaleźć na zalesionych obszarach. Zbierz kilka patyków z twardego drewna i uderzaj w kłodę, aby uzyskać głośny dźwięk stukania. Użyj patyka lub patyków, które wydają najgłośniejszy dźwięk z tą kłodą i podeprzyj kłodę na kamieniach, aby uzyskać optymalne wibracje. Ten rodzaj bębna może być słyszany w odległości do kilku kilometrów w sprzyjających warunkach.
Powyższe przykłady to najpopularniejsze metody na skuteczne wezwanie pomocy w sytuacji kryzysowej. Wszystko zależy od Twojej wyobraźni i dostępnych przedmiotów, które masz w swoim ekwipunku lub zasięgu ręki. Bądź kreatywny i wykorzystaj wszystko to, co wydaje się nietypowe w naturze i może przyciągnąć uwagę.
Zapoznaj się z ofertą sklepu Militaria.pl i wybieraj wśród wielu dostępnych modeli gwizdków alarmowych, lusterek sygnalizacyjnych, świateł chemicznych oraz latarek z funkcją SOS.
