Słońce powoli chowa się za horyzontem, a ty w ciszy i spokoju podziwiasz ten spektakl. Przed tobą trudna, ale emocjonująca noc. Brzmi ciekawie? Zimowy biwak może być świetną przygodą. Może, ale nie musi. Wymaga bowiem wcześniejszego przygotowania, a brak takowego może się naprawdę źle skończyć. I nie mamy na myśli tylko nieprzespanej nocy. Zobacz o czym należy pamiętać, aby twój zimowy biwak był ciekawą przygodą, a nie walką o przetrwanie.
Zadbaj o bezpieczne schronienie
Przede wszystkim musisz zadbać o bezpieczne schronienie. Najczęściej w tym celu wykorzystywany jest namiot. Zimą najlepiej sprawdzają się modele 4-sezonowe. Charakteryzuje je obecność fartuchów przeciwśnieżnych oraz solidna konstrukcja, która jest w stanie oprzeć się silnym wiatrom i opadom. Namiot to schronienie bezpieczne i wygodne, ale istnieją także inne rozwiązania. Można go zastąpić np. tarpem i hamakiem. Nocleg w hamaku najczęściej kojarzy się z biwakiem letnim, ale jest możliwy także zimą. Przykładowo marka Lesovik oferuje podpinkę Otul, która mocowana jest na zewnątrz hamaka i zapewnia dodatkową izolację. Schronieniem może być również jama śnieżna, ale jej budowa jest pracochłonna i wymaga czasu. Z tego względu jest to raczej rodzaj schronienia awaryjnego.
Na zimowy biwak koniecznie zabierz ze sobą łopatę, która pozwoli Ci przygotować miejsce pod namiot lub w ostateczności wykopać jamę śnieżną. Zwróć uwagę na miejsce biwaku, które powinno być przede wszystkim bezpieczne. Unikaj miejsc mogących być siedliskiem dzikich zwierząt. W lesie nie rozstawiaj biwaku pod martwymi konarami drzew, a w górach trzymaj się z dala od krawędzi urwisk i lawiniastych żlebów. W miarę możliwości staraj się wybierać miejsca osłonięte od wiatru.
Pamiętaj o izolacji
Aby komfortowo spędzić noc musisz koniecznie odizolować się od zimna, które będzie cię otaczać z każdej strony. Dobrą izolację od podłoża zapewniają maty samopompujące i materace. Na zimowy biwak potrzebny będzie model o współczynniku R-Value wynoszącym około 4. R-Value to parametr, który określa właśnie stopień izolacji. Im większa wartość tego współczynnika, tym lepsza izolacja. Maty i materace o wysokim R-Value są z reguły grube, a więc także wygodne. W przypadku noclegu w hamaku, dobrą izolację zapewnia wspomniana już wcześniej podpinka Otul.
Kolejną rzeczą, którą musisz posiadać, jest oczywiście śpiwór. Powinien to być model o odpowiedniej grubości. Minimalną temperaturę, w której śpiwór spełnia swoje zadanie producenci najczęściej określają w wartościach komfort i limit. Temperatura komfortu dotyczy kobiet, a limitu mężczyzn. Wartości komfort i limit powinny być dopasowane do warunków, które będą panować w miejscu noclegu. W Polsce z reguły wystarcza śpiwór o temperaturze komfort/limit wynoszącej około -10°C. W turystyce pieszej najlepiej sprawdzają się śpiwory puchowe, które dobrze się kompresują, świetnie izolują i są znacznie lżejsze od syntetyków.
Gotuj z głową
Gorąca herbata świetnie rozgrzewa. Z kolei ciepły posiłek dostarczy kalorii niezbędnych do ogrzania organizmu. Zarówno herbatę, jak i posiłek przygotujesz zabierając ze sobą kuchenkę turystyczną. Najbezpieczniej jest gotować poza namiotem np. w specjalnie przygotowanej do tego kuchni. Kuchnia w podstawowej formie to w zasadzie tylko murek, które będzie chronił przed wiatrem. Można go zrobić ze śniegu, kamieni czy grubszego drewna.
Czasami jednak ze względu na silny mróz czy bardzo mocny wiatr, gotowanie w takiej kuchni będzie niemożliwe. Wówczas do przygotowania posiłku będziesz musiał wykorzystać inne, lepiej osłonięte przed wiatrem miejsce np. przedsionek namiotu. Należy natomiast podkreślić, że producenci odradzają ten sposób gotowania, bo wiąże się on z ryzykiem. Może dojść do pożaru lub zatrucia tlenkiem węgla. W namiocie należy więc gotować tylko w ostateczności, zachowując przy tym szczególną ostrożność. Jeżeli w trakcie zimowego biwaku prognozy przewidują temperatury poniżej -5 °C, warto zabrać ze sobą specjalny zimowy gaz. Do gotowania można oczywiście także wykorzystać ognisko, które Cię ogrzeje i sprawi, że wieczór będzie znacznie przyjemniejszy. Należy jednak pamiętać, że w wielu miejscach np. na terenach Parków Narodowych czy Lasów Państwowych, biwakowanie i przede wszystkim rozpalanie ognisk jest albo zabronione, albo dozwolone tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Upewnij się więc, czy w miejscu planowanego biwaku rozpalenie ogniska będzie możliwe.
Zadbaj o ciepło
Po całym dniu w terenie twoja odzież może być wilgotna. Nie kładź się w niej do spania. Koniecznie ubierz coś suchego np. wełnianą bieliznę, ciepłe skarpety i czapkę. Jeżeli biwak będzie wieńczył całodzienną wędrówkę, rzeczy do spania trzymaj w worku wodoodpornym. Dzięki temu ochronisz je przed wilgocią. Przed wejściem do śpiwora spróbuj się rozgrzać. Poskacz chwilę i zrób kilka pajacyków. Do śpiwora włóż ubrania na kolejny dzień, dzięki czemu rano będą suche i ciepłe. Buty zapakuj do worka np. na śmieci. Dobrym pomysłem będzie przygotowanie dodatkowej porcji ciepłego napoju i wlanie go do butelki. Wkładając ją do śpiwora zyskasz mini termofor, z którego w razie potrzeby będzie mógł się w nocy napić ciepłego napoju. Dobrym pomysłem jest zabranie ze sobą ogrzewaczy chemicznych, które możesz umieścić w skarpetach lub rękawicach. Zyskasz dzięki temu dodatkową porcję ciepła. Ogrzewacz możesz także wykorzystać do wysuszenia wilgotnych skarpet.
Co zabrać na zimowy biwak
Latem zapominalstwo może znacznie pogorszyć jakość biwaku. Zimą bywa natomiast niebezpieczne. Przed wyruszeniem w teren zrób listę sprzętu i zadbaj o to, aby w plecaku znalazło się wszystko co niezbędne. Poniżej znajdziesz stworzoną przez nas przykładową listę rzeczy potrzebnych lub przydatnych podczas biwaku. Nie jest to w pełni kompletny wykaz. Potraktuj go raczej jako zestaw wskazówek i rozszerz o sprzęt, który w twojej opinii także może być przydatny.
– odzież do spania (bielizna, skarpety, czapka),
– worek wodoodporny,
– śpiwór o temperaturze komfort/limit około -10°C
– mata samopompująca o współczynniku R-Value wynoszącym >4
– namiot 4-sezonowy,
– kuchenka i kartusz z gazem,
– garnek i niezbędnik,
– żywność liofilizowana,
– latarka czołowa,
– zapasowe baterie,
– naładowany telefon,
– butelka z tritanu,
– zapalniczka,
– multitool,
– ogrzewacz chemiczny.
