Zimowa turystyka górska z roku na rok zdobywa coraz większe rzesze fanów. Warto mieć na uwadze jednak, że zdobywanie szczytów zimą i latem, to diametralnie inne doświadczenie. Góry, zwłaszcza zimą, są niebezpieczne i nie wybaczają błędów, dlatego tak istotne jest odpowiednie wyposażenie, wiedza i umiejętności.
W tym artykule przyjrzymy się jednemu z najbardziej podstawowych elementów wyposażenia do uprawiania górskiej turystyki zimą, czyli rakom. Dowiesz się, dlaczego warto korzystać z raków, jakie są ich rodzaje oraz poznasz techniki poruszania się w tym sprzęcie.
Raki na buty – dlaczego są potrzebne i kiedy je wybrać?
Czym są raki na buty? To zestaw metalowych kolców, które zapewniają niezbędną stabilizację i zapobiegają poślizgnięciom. Raki zakłada się podczas wędrówek i wspinaczek w terenach, w których występuje zalodzenie i ośnieżenie. Jednak nie tylko zimą są wykorzystywane – raki przydadzą się także w innych porach roku między innymi podczas wspinaczki po skalnym podłożu. Warto jednak mieć na uwadze, że często konieczne jest posiadanie odpowiedniego obuwia.
Standardowe raki wyposażone są w kolce ze stali nierdzewnej, zazwyczaj w liczbie około 10-12. Na rynku znajdziesz również modele wyposażone w mniejszą ilość kolców (między 6 a 10), które nazywane są raczkami. Raczki ważą mniej, ale nie sprawdzą się w każdej sytuacji. Wykorzystywane są najczęściej w okresach przejściowych (wiosna, jesień), kiedy oblodzenie i zaśnieżenie występują w mniejszym stopniu niż zimą. Z drugiej strony, podczas zimy raczki doskonale sprawdzą się w mieście. Świetnie zabezpieczą przed poślizgnięciami i upadkami na oblodzonych chodnikach.
Kiedy założyć raki na buty?
Wiesz już, w jakie tereny wybrać raki, teraz czas na kilka informacji o tym, kiedy należy nałożyć je na buty. Nie ma konieczności, aby próbować rozpoczynać wędrówkę w rakach na etapie wyprawy, która ich nie wymaga. Co więcej, próby chodzenia w rakach na podłożu, po którym możesz swobodnie przemieszczać się bez nich, mogą zakończyć się upadkiem.
Raki należy nałożyć wtedy, kiedy czujesz, że podłoże przestaje być stabilne. Najczęściej raki zakładane są po zauważeniu oblodzenia na dalszej trasie, zaobserwowaniu zbyt zbitego i stwardniałego śniegu, a także, kiedy nachylenie terenu wzrasta.
❄️Uwaga! Moment założenia raków nie jest sztywnie ustalony. Jeżeli czujesz się niepewnie na danym gruncie – załóż raki.
Jakie raki na buty wybrać?
Raki można klasyfikować na różne sposoby. Istnieje podział raków ze względu na przeznaczenie. Mowa wtedy o rakach ogólnego przeznaczenia i rakach technicznych. Raki ogólnego przeznaczenia niekoniecznie sprawdzą się na każdej wymagającej wędrówce, raczej polecane są na łagodne warunki terenowe. Techniczne raki natomiast przystosowane są do stromych, oblodzonych terenów, sprawdzą się na wspinaczkach na przykład po lodowcach.
Powstał także podział ze względu na rodzaj mocowania i to na tym podziale się skupimy.
Raki koszykowe
Modele koszykowe są dosyć uniwersalnym rodzajem raków. Pasują do większości wysokiego obuwia. Raki koszykowe w przedniej i tylnej części wyposażone są w koszyki z tworzywa sztucznego, na których znajdują się kolce. Po zabezpieczeniu koszyków paskami mocującymi utrzymują kolce w odpowiedniej pozycji.
Warto wybrać raki koszykowe, jeżeli jesteś początkującym podróżnikiem.
Zakładanie raków koszykowych
Raki koszykowe rozpoczynamy od położenia raków na płaskim terenie i upewnieniu się, że sprzączki paski znajdują się na zewnątrz. Następnie należy otrzepać podeszwę buta ze śniegu i przyłożyć ją do raka. Kolejnym krokiem będzie dopasowanie długości raka do długości podeszwy, do dopasowania wykorzystasz specjalną szynę raków. Na koniec należy ścisnąć paski i sprzączki, aby raki dobrze się trzymały.
Raki półautomatyczne
Takie modele również wyposażone są w koszyk, ale w tylnej części zastosowano klamrę, która nachodzi na rant obuwia. Półautomatyczne modele lepiej się trzymają buta niż koszykowe, dlatego częściej wybierane są na trudniejsze wyprawy.
Pamiętaj, że raki automatyczne wymagają zakupu odpowiedniego obuwia, które będzie wyposażone we wspomniany rant i jest stosunkowo sztywne.
Jak założyć raki półautomatyczne?
Proces zakładania raków półautomatycznych jest podobny do zakładania modeli koszykowych. Raki kładziemy na płaskiej powierzchni i umieszczamy podeszwę buta. Zaczynamy od dopasowania przodu buta, a następnie pięty. Teraz należy pociągnąć za dźwignię mocującą. W ostatnim kroku zapinamy pasek zabezpieczający i upewniamy się, czy klamra znajduje się na zewnątrz.
Raki automatyczne
Modele automatyczne pozbawione są koszyków, zarówno w przedniej, jak i tylnej części znajdują się klamry opierające się o specjalne ranty w obuwiu. Obuwie do raków automatycznych musi być sztywne, dlatego. jeżeli planujesz wykorzystywać ten rodzaj, koniecznie dobierz pasujące obuwie.
Ten rodzaj raków wykorzystywany jest w najtrudniejszych warunkach jak na przykład wspinaczki na lodowcach.
Zakładanie raków automatycznych
Aby założyć raki automatyczne, należy na początku wsunąć przedni pałąk w rant na bucie (oczywiście na płaskim, twardym podłożu po oczyszczeniu podeszwy). Następnie dopasowujemy tylną klamrę do rantu i zapinamy klamrę — tutaj powinien być wyczuwalny opór, a prawidłowe wpięcie buta zasygnalizowane charakterystycznym kliknięciem. Teraz zapinamy taśmę sprzączką lub klamrą na wierzchniej części buta, dopasowujemy naciągnięcie taśmy i gotowe.
Jak chodzić w rakach? Techniki chodzenia w rakach
Chodzenie w rakach różni się od stawiania kroków, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. W związku z tym wyodrębniono trzy techniki chodzenia w rakach. Techniki te stosuje się w zależności od warunków terenowych.
Technika francuska
Ta technika uznawana jest za technikę najprostszą, najszybszą i najbezpieczniejszą. Jednak ma swoje wady, ponieważ znajdzie zastosowanie jedynie w terenie nachylonym do około 35 stopni.
W technice francuskiej stopę należy stawiać płasko do podłoża tak, aby wszystkie na podeszwie równo wbijały się w podłoże. Zapewnia to największą stabilność chodzenia po zboczach. Technika francuska będzie przydatna także przy schodzeniu ze zboczy, a także do odpoczynku.
Wspinaczka techniką francuską
Schodzenie techniką francuską
Technika frontalna (niemiecka)
Niemiecka technika z kolei zakłada wbijanie w lód kolców frontowych (tak zwanych atakujących). Stopy stawiane są w sposób, który przypomina wspinanie się po stopniach, ale bardziej na zasadzie prób kopnięcia.
Frontalna technika sprawdzi się na bardziej nachylonych odcinkach trasy. Przy tej technice bardzo często wykorzystywany jest czekan, który zapewnia dodatkowy punkt podparcia. Czekan jest bardzo przydatny, ponieważ sama technika niemiecka jest wymagająca i może znacznie osłabić siły podróżnika.
Technika niemiecka może być stosowana również przy schodzeniu, jednak wymaga dużej uwagi. Schodzenie tą techniką przypomina schodzenie z drabiny, przodem w stronę stoku.
Wspinaczka techniką niemiecką
Schodzenie techniką niemiecką
Technika hybrydowa (amerykańska)
Amerykańska wersja to hybryda dwóch poprzednich technik. Jej stosowanie jest silnie uzależnione od ukształtowania terenu, po którym się poruszamy.
Zakłada naprzemienne wykorzystywane zaleceń technik francuskiej i niemieckiej. Na przykład przy wspinaczce można jedną stopę postawić w stylu niemieckim i wbić ją w lód na zboczu, a drugą w technice francuskiej (jeżeli jest to możliwe).
Choć technika hybrydowa wydaje się optymalnym wyborem, który pozwala zastosować dwie techniki jednocześnie, należy pamiętać, że wymaga więcej wysiłku. Stosowanie tej techniki wiąże się z ciągłym, uważnym badaniem terenu i dostosowywaniu technik do kolejnego kroku.
WARTO PAMIĘTAĆ
Maszerując w rakach, warto pamiętać o stawianiu stóp szerzej niż w standardowym marszu. Wiele upadków w górach osób, które wykorzystują raki to efekt zaczepienia raka między innymi o nogawkę spodni.
Raki na buty – kilka wskazówek
Znane polskie przysłowie mówi, że nie od razu Rzym zbudowano, tak samo nie od razu po założeniu raków będziesz komfortowo w nich chodzić. Chodzenie w rakach wymaga wprawy, dlatego warto je ćwiczyć, ponieważ na początku będziesz czuć się, no cóż, dziwnie. Mamy więc kilka wskazówek, które pozwolą Ci szybciej się oswoić z chodzeniem w rakach:
❄️ Na pierwszą wyprawę w rakach wybierz się z kimś, kto ma doświadczenie w tej dziedzinie. Taka osoba będzie nie tylko dobrym wsparciem, ale również oceni czy prawidłowo stosujesz techniki, co pozwoli wyeliminować utrwalanie błędów.
❄️ Pierwsza wycieczka powinna odbywać się na łagodnych stokach, na których będziesz ćwiczyć technikę francuską.
❄️ Wyposaż się w czekan i kijki, będą dobrą asekuracją.
❄️ Kask to podstawa bezpieczeństwa w górach, szczególnie podczas wspinaczki. Nie zastanawiaj się, czy jest Ci potrzebny, jest.
❄️ Sprawdzaj, czy śnieg nie przywarł do spodu raków. Jest to dodatkowe, zbędne obciążenie. W miarę możliwości strącaj śnieg, dzięki temu będzie Ci lżej iść.
❄️ Kontroluj stan swoich raków: zarówno mocowań, osłon, taśm, jak i ostrość kolców. Warto je także konserwować (tu się sprawdzi stary, dobry WD-40 lub lekki olej).
❄️ Zdobywaj wiedzę i doświadczenie — możesz wziąć udział w kursie turystyki zimowej, gdzie pod okiem doświadczonego instruktora zdobędziesz odpowiednią wiedzę i nabędziesz umiejętności.
Gdzie kupić raki na buty? Oferta sklepu Militaria.pl
Raki na buty to jeden z niezbędnych sprzętów na zimową wyprawę w góry. Takie elementy wyposażenia mają realny wpływ na Twoje bezpieczeństwo podczas rekreacji, dlatego zawsze warto wybierać je w sprawdzonych sklepach. W Militaria.pl stawiamy na solidny sprzęt renomowanych producentów — zajrzyj do naszej oferty i wybierz pewny sprzęt!
