Skip to main content

Niezależnie od tego, czy jesteś survivalowcem, turystą czy po prostu osobą, która chce być przygotowana na sytuację kryzysową, powinieneś znać sposoby na awaryjne rozpalenie ognia. Może się zdarzyć, że podczas górskiej wędrówki lub biwaku w lesie zamokną Ci zapałki, lub skończy się gaz w zapalniczce, wtedy umiejętność rozpalenia ognia za pomocą nietypowych technik oraz narzędzi może okazać się kluczową i zapewni Ci ciepło potrzebne do przetrwania czy umożliwi zasygnalizowanie potrzeby pomocy.  

W dzisiejszym artykule przedstawiamy sposoby na rozpalenie ognia, bez użycia zapalniczek, zapałek i innych standardowych środków. Każda z opisanych metod wykorzystuje ogólnodostępne przedmioty, które można wcześniej skompletować i zawsze mieć przy sobie w podręcznym zestawie EDC lub pozyskać je ze środowiska naturalnego przebywając na łonie natury. Wszystkie sposoby są skuteczne, lecz niektóre z nich wymagają trochę więcej praktyki, dlatego zapraszamy do przeczytania artykułu, aby doszlifować lub rozszerzyć Twoją survivalową wiedzę. 

Jak przygotować odpowiednią rozpałkę?

Najważniejszym elementem potrzebnym do szybkiego i skutecznego rozpalenia ognia jest odpowiednia rozpałka. Ogólna zasada survivalowa mówi, że 80% czasu należy poświęcić na przygotowanie ognia, a tylko 20% na jego rozpalenie. 

W przypadku wszystkich poniższych metod rozpalanie ognia należy rozpocząć od zebrania podpałki, czyli drobnego, suchego i łatwopalnego materiału. Podpałkę tego typu może stanowić np. kora brzozowa, igły sosnowe, suche gałązki, wysuszona trawa czy kawałek bawełnianej szmatki.  

Po zebraniu potrzebnych materiałów, rozpałki należy podzielić na dwie grupy i utworzyć dwa stosy – jeden złożony z tych mniejszych i szybciej palących się przedmiotów, a drugi z większych kawałków, które palą się cieplej i dłużej, np. gałęzi. Kolejnym krokiem będzie zebranie trochę paliwa. Świetnie nada się w tym celu np. kawałek powalonego, suchego drewna średniej wielkości, którym z czasem będziesz mógł podsycać ogień, aby utrzymać go jak najdłużej. 

Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo, a także zwiększyć szanse na całkowicie spalenie drewna – przygotuj miejsce na ognisko we właściwy sposób. Pośrodku ułóż dużą ilość drobnego drewna, kory czy suchej trawy, następnie ułóż grubsze gałązki dokoła głównej podpałki. Gdy podczas próby wzniecenia ognia pojawi się iskra lub dym, dorzucaj stopniowo rozpałkę, do momentu, aż pojawią się płomienie. Na koniec dodaj swoje paliwo, aby ostatecznie rozpalić ognisko. 

sposoby na rozpalanie ognia

1. Metoda łuku ogniowego – rozpalanie ognia za pomocą tarcia

Czego będziesz potrzebować: 
– łuk – do stworzenia łuku możesz wykorzystać solidny kawałek drewna np. grubą gałąź, o lekkim zakrzywieniu,  
– cięciwa łuku – paracord lub inny rodzaj liny, np. sznurowadło, 
– uchwyt, klocek dociskowy, gniazdo – można wykorzystać tutaj kawałek skały, kości, muszli lub twardego drewna, który wygodnie zmieści się w dłoni i ma naturalne zagłębienie do przytrzymania wrzeciona, 
– płyta opałowa, palenisko – około 1,5 cm grubości płaski kawałek suchego, miękkiego drewna, 
– wrzeciono, nazywane świdrem – kawałek suchego, najlepiej miękkiego drewna o długości około 20 centymetrów i średnicy 2,5 cm. Wrzeciono powinno być zaostrzone na obu końcach. 
 
Jak rozpalić ogień: 
– Utwórz za pomocą noża lub innego ostrego przedmiotu tzw. otwór do wypalania w płycie ogniowej. Otwór powinien mieć formę zagłębienia i pasować średnicą do wrzeciona. 
– Następnie wykonaj nacięcie w kształcie litery V na krawędzi płyty obok wykonanego wcześniej zagłębienia, aby łatwiej było zebrać węgiel i pył, który powstał podczas procesu rozpalania. Umieść podpałkę od razu pod wycięciem – zostanie ona użyta do złapania żaru z tarcia między wrzecionem a płytą ogniową. 
– Zamontuj cięciwę na łuku, a następnie owiń ją wokół wrzeciona. Umieść wrzeciono pionowo na płycie w zagłębieniu i umieść gniazdo na wrzecionie, aby utrzymać je stabilnie w miejscu. 
– Naciskaj gniazdo w dół i poruszaj łukiem w przód i w tył (tzw. ruchem posuwisto-zwrotnym), aż zacznie dymić. Kontynuuj do momentu, aż powstanie żar. 
– Użyj liścia lub kory, aby przenieść płonący żar do wcześniej przygotowanej podpałki. 

2. Metoda pługu ogniowego

Potrzebne przedmioty: 
– płyta paleniskowa – płaski kawałek miękkiego drewna, najlepiej z drzewa liściastego, z wykonanym 15-20-centymetrowym podłużnym rowkiem, 
– pług – płaski kawałek drewna o szerokości od 5 do 8 centymetrów z tak zaostrzonym końcem, aby pasował do rozmiarów rowka płyty paleniska. 

Jak rozpalić ogień: 
– Wykonaj pług z pochyloną końcówką, która pasuje do rowka o długości 15-20 centymetrów na zewnętrznej stronie drewna płyty paleniskowej. 
– Przytrzymaj pług pod kątem 45 stopni do płyty i zacznij szybko przesuwać w górę i w dół wzdłuż rowka, aż powstanie żar. 

3. Ręczny świder ogniowy

Co będzie Ci potrzebne: 
– płyta opałowa – płaski, kawałek suchego, miękkiego drewna o grubości 1,5 cm, 
– wrzeciono – wykonane z miękkiego lub twardego drewna o długości od 45 do 40 centymetrów i szerokości mniej więcej palca wskazującego. Wrzeciono powinno być lekko zaostrzone na końcach. 

Sposób wytworzenia ognia jest podobny do metody łuku ogniowego, ale w tym przypadku należy użyć własnych rąk i wygenerować ruch obrotowy: 
– Utwórz otwór do wypalania za pomocą noża, aby zrobić małe wgłębienie, które będzie pasować do średnicy wrzeciona. 
– Następnie wykonaj nacięcie w kształcie litery V na krawędzi płyty obok wykonanego wcześniej zagłębienia, aby łatwiej było zebrać węgiel i pył, który powstał podczas procesu rozpalania. Umieść podpałkę pod wycięciem – zostanie ona użyta do złapania żaru z tarcia między wrzecionem a płytą ogniową. 
– Umieść wrzeciono w otworze do wypalania i połóż dłonie po obu stronach wrzeciona. 
– Rozpocznij kręcenie – pocieraj dłońmi w przód i w tył, aby poruszać wrzecionem i naciskaj w dół, aby wytworzyć tarcie. Rób to tak długo, aż na podpałce pojawi się żar. 

Sprawdź nasz inny wpis dotyczący tego, jak bezpiecznie rozpalić ognisko.

4. Krzesanie ognia za pomocą skały lub kamienia

Potrzebne przedmioty: 
– skały lub kamienie – np. kwarc lub podobna twarda skała, najlepszy jest krzemień 

Jak rozpalić ogień: 
– Znajdź małe kawałki twardego kamienia lub rozbij duży na mniejsze części, tak aby uzyskać dwa idealne kawałki. Kamienie powinny zmieścić się w Twojej dłoni i mieć zaostrzone krawędzie. 
– Uderzaj energicznie jednym kamieniem o drugi, najlepiej w ostre krawędzie, aby wytworzyć iskry. 
– Połóż mały kawałek dowolnej podpałki na obok skały, aby złapała wytworzoną iskrę i się zapaliła.  

Możesz wypróbować różne rodzaje kamieni, aż znajdziesz taki, który najlepiej iskrzy. 

5. Metoda lodowa – rozpalanie ognia za pomocą słońca 

Czego będziesz potrzebował: 
– bryła lodu, 
– światło słoneczne. 

Jak rozpalić ogień: 
– Znajdź kawałek przezroczystego, czystego lodu i uformuj go w soczewkę za pomocą rąk. Pamiętaj, że soczewka jest grubsza w środku i węższa przy krawędziach. Po uzyskaniu odpowiedniego kształtu soczewki, dokończ jej kształtowanie, polerując ją dłońmi. Ciepło z rąk roztopi lód na tyle, że uzyskasz ładną, gładką powierzchnię – postaraj się, aby jednak nie stopić go całkowicie. 
– Przytrzymaj lodową soczewkę, tak aby skupiała wiązkę światła słonecznego na przygotowanej podpałce – zadziała ona podobnie jak szkło powiększające. 
– Trzymaj lód nieruchomo, aż podpałka zacznie dymić i ostatecznie się zapali. 
 
Kluczem tej metody jest skoncentrowanie światła słonecznego w wiązkę, która jest wystarczająco gorąca, aby skutecznie rozpalić ogień. 

6. Rozpalanie ognia przy pomocy plastikowej butelki lub torby foliowej

Potrzebujesz: 
– przezroczysta plastikowa torba, butelka lub balon, 
– woda, 
– światło słoneczne. 

Jak rozpalić ogień: 
– Napełnij torebkę do połowy wodą i skręć ją w taki sposób, aż utworzy kształt kuli, ale nie pęknie. Możesz również użyć górnej wklęsłej części przezroczystej butelki. 
– Przytrzymaj torbę w kierunku słońca, tak aby skupiała światło słoneczne w wiązkę przypominającą szkło powiększające.  
– Umieść podpałkę pod wiązką i trzymaj je stabilnie, aż zacznie dymić i się zapalać. 

7. Puszka po napoju gazowanym i tabliczka czekolady – metoda metalowa

Będziesz potrzebował: 
– puszka po napoju lub lustro, 
– czekolada lub pasta do zębów, 
– światło słoneczne. 

Jak rozpalić ogień: 
– Otwórz tabliczkę czekolady i zacznij pocierać nią o dno puszki po napoju. Czekolada działa jak pasta polerska i sprawi, że dno puszki będzie błyszczeć jak lustro. Jeśli nie masz przy sobie czekolady, dobrze sprawdzi się również pasta do zębów. 
– Skieruj puszkę po napoju lub lustro w stronę słońca – w ten sposób powstanie bardzo skupiony promień światła skierowany bezpośrednio na podpałkę.  
– Umieść podpałkę w odległości około centymetra od ogniska odbijającego się światła. W ciągu kilku sekund powinien pojawić się płomień. 

8. Metoda krzemienia i stali 

Potrzebne przedmioty:  
– krzemień, 
– stalowy skrobak lub nóż. 

Jak rozpalić ogień:  
– Umieść mały kawałek szmatki lub rozpałkę na kawałku kamienia. Chwyć krzemień (twardą, szarą skałę, która łatwo się kruszy) pomiędzy kciuk i palec wskazujący.  
– Uderz w krzemień w dół pod kątem 30 stopni za pomocą stalowego skrobaka lub tylnej części noża (nigdy nie rób tego ostrzem, ponieważ możesz je uszkodzić), aby wytworzyć iskry. Uderz stalą o krzemień kilka razy. Iskra powinna wylądować na szmatce lub podpałce i zacząć się powoli tlić. 
– Ostrożnie przenieś żar na rozpałkę i delikatnie dmuchaj, aż się zapali. 

Sprawdź w naszym innym wpisie, co zrobić, gdy płonie las.

9. Metoda baterii i wełny stalowej

Potrzebne przedmioty:  
– bateria 9 V lub dwie baterie AA/AAA, 
– wełna stalowa. 

Jak rozpalić ogień:  
– Przygotuj i umieść niewielką ilość wełny stalowej wśród podpałki. 
– Trzymaj kawałek wełny w jednej ręce, a baterię w drugiej – następnie energicznie potrzyj baterię wełną. Najlepszym rodzajem baterii będą baterie 9 V, ale możesz użyć również w tym celu dwóch baterii AA lub AAA – należy je skleić ze sobą np. taśmą, aby ułożyły się w sposób szeregowy.  
– Pocieraj stykami baterii o wełnę, aż zacznie się żarzyć i palić. Delikatnie na nią dmuchnij. Przenieś płonącą wełnę do rozpałki. Uważaj, ponieważ płomień wełny szybko zgaśnie – nie trać czasu. 

Rozładowane baterie chociaż mogą już nie działać prawidłowo i nie zasilać urządzeń elektronicznych, zwykle są jeszcze wystarczające, aby wytworzyć iskrę na wełnie stalowej. 

Zachęcamy do obejrzenia wideo, w którym pokazujemy, jak rozpalić ognisko w terenie. 

Jak najszybciej rozpalić ogień? Którą metodę wybrać?

Rozpalanie ognia za pomocą tarcia, czyli wykorzystując metody takie jak łuk ogniowy, pług lub świder ręczny, jest najdłuższe i może zająć ponad 20 minut. Użycie kamieni do wytworzenia iskry zajmuje około 5 minut, ale w tym przypadku możesz potrzebować nieco więcej czas na znalezienie odpowiedniego rodzaju skały. Lód, plastik, szkło lub wszystko to, co wykorzystuje promienie słoneczne do rozpalenia ognia, zwykle trwa tylko około minuty lub dwóch, jednak sposoby te wymagają wcześniejszego przygotowania się i zaznajomienia ze specyfiką działania. Krzemień, baterie i stal będą najszybsze i natychmiast wytworzą iskrę potrzebną do rozpalenia ognia. 

Zapoznaj się z ofertą sklepu Militaria.pl i zaopatrz w niezawodne i pomocne narzędzia do rozpalania ognia, m.in. krzesiwa, gotowe rozpałki, zestawy do rozpalania ognia oraz solidne noże survivalowe. 

DHL23:59

Napisz coś...