Czy kiedykolwiek stanąłeś w obliczu sytuacji zagrożenia życia? Czy to w wyniku wypadku samochodowego, awarii na zakładzie pracy czy poważnego urazu na wyprawie survivalowej, najbardziej prawdopodobne jest, że pierwszą osobą na miejscu zdarzenia będzie osoba cywilna, np. przechodzień, kolega z pracy czy ktoś z członków Twojej rodziny.
Każdy z nas powinien mieć odpowiednie środki, wiedzę i umiejętności, aby przetrwać sytuacje krytyczne. Zestaw IFAK może pomóc Ci być przygotowanym na sytuacje kryzysowe oraz zapewni natychmiastową pomoc medyczną, co jest kluczowe w zapobieganiu dalszym obrażeniom lub nawet ratowaniu życia.
Posiadanie Indywidualnej Apteczki Pierwszej Pomocy IFAK daje Ci możliwość poradzenia sobie np. z poważnym krwawieniem czy usztywnieniem kończyny po złamaniu i daje czas, aby na miejsce dotarli przeszkoleni specjaliści.
W naszym artykule wyjaśniamy czym charakteryzuje się apteczka taktyczna IFAK oraz jakie wyposażenie powinna zawierać, aby była dla Ciebie jak najbardziej pomocna w przypadku sytuacji awaryjnej. Przedstawiamy również różnicę między apteczkami taktycznymi a cywilnymi, a także omawiamy różne rodzaje apteczek IFAK i możliwości ich wykorzystania.
Czym jest IFAK?
IFAK (Individual First Aid Kit lub Improved First Aid Kit), czyli Indywidualna Apteczka Pierwszej Pomocy jest rodzajem apteczki taktycznej zaprojektowanej i używanej pierwotnie przez wojsko amerykańskie. Apteczki te zostały rozpowszechnione w wojsku jako jeden z podstawowych elementów oporządzenia, ponieważ ze względu na budowę pozwalają na wygodne i bezpieczne przenoszenie i używanie sprzętu medycznego podczas działań taktycznych lub bojowych. Zapewniają natychmiastowy dostęp do niezbędnego wyposażenia potrzebnego do ratowania życia na polu walki, np. tamowania krwawienia ran postrzałowych czy zabezpieczenia i udrożnienia dróg oddechowych.
Apteczka taktyczna IFAK, wraz ze wzrostem świadomości jak ważna jest szybka pomoc przedmedyczna, zarówno w środowisku wojskowym, jak i cywilnym, stała się nieodłącznym elementem wyposażenia wśród osób z różnych środowisk oraz wykonujących różnorodne czynności i zawody.
Dziś jest używana przez pracowników służb mundurowych oraz medycznych, miłośników survivalu i outdooru czy strzelców. Powinna znaleźć się także w ekwipunku każdego fana przygód i podróży, szczególnie takiego, który angażuje się w ryzykowne lub ekstremalne aktywności.
Głównym zadaniem Twojej Indywidualnej Apteczki Pierwszej Pomocy jest uratowanie Twojego życia, w sytuacji, kiedy nikt inny nie jest w stanie Ci pomóc lub czas oczekiwania na nadejście pomocy jest zbyt długi.
IPMED – apteczka taktyczna w wersji polskiej
Apteczka IPMED (Indywidualny Pakiet Medyczny) produkowana jest dla polskiego wojska i podobnie jak IFAK, stanowi indywidualne wyposażenie medyczne żołnierza, które przeznaczone jest do ochrony życia i zdrowia w warunkach środowiska taktycznego. Budowa oraz wielkość obydwu modeli jest podobna, lecz występuje jedna zasadnicza różnica w składzie apteczek: w przypadku polskiego zestawu pierwszej pomocy na polu walki żołnierz posiada do dyspozycji autostrzykawkę z silnym środkiem przeciwbólowym w postaci morfiny. Autostrzykawka to rodzaj strzykawki automatycznej wyposażonej w ampułkę z odmierzoną dawką leku oraz specjalny mechanizm sprężynowy, który w szybki sposób wypycha zawartą wewnątrz ciecz (np. pen insulinowy).
Skład polskiego IPMED-u opracowany został na podstawie wytycznych TC3 (TCCC – Tactical Combat Casualty Care) oraz jest zgodny z normą STANAG 2126 (Medyczne Zestawy Pierwszej Pomocy).
Oryginalnie pakiet IPMED wyposażony został w następujące środki i akcesoria medyczne:
– opatrunek osobisty Olaes,
– opatrunek hemostatyczny Celox Gaza,
– gaza wypełniająca (kompresowana),
– staza taktyczna CAT (Combat Application Tourniquet),
– opatrunek wentylowy Bolin Chest Seal,
– rurka nosowo-gardłowa z żelem wodnym,
– nożyczki ratownicze,
– nitrylowe rękawice ratownicze,
– autostrzykawka z siarczanem morfiny (do uśmierzania bólu),
opcjonalnie:
– zestaw 3 autostrzykawek IZAS-05 (do łagodzenia objawów i przeciwdziałania skutkom zatrucia związkami o działaniu paralityczno-drgawkowym).
Wyposażenie apteczki – co powinien zawierać IFAK?
Chociaż nie ma jednej, konkretnej listy wyposażenia apteczki IFAK, powinno być ono zawsze dobrane w taki sposób, aby przydało się w kryzysowej sytuacji. Wśród wyposażenia powinien znaleźć się tylko taki sprzęt, z którego faktycznie potrafisz skorzystać i znasz jego funkcję. Twoja wiedza to tak naprawdę to najważniejszy element Twojego IFAK-a i dzięki niej oraz opanowaniu możesz uratować życie swoje lub innej osoby.
Zdobądź szkolenie lub przeczytaj instrukcję obsługi potrzebną dla każdego przedmiotu, który planujesz przenosić w swojej apteczce taktycznej. Nie zajmuj miejsca środkami, których nie będziesz mógł użyć, lub co gorsza, jeśli użyjesz ich w niewłaściwy sposób, mogą Ci bardziej zaszkodzić.
Każdy element wyposażenia medycznego należy dokładnie rozważyć i zaplanować jego miejsce w apteczce, aby w razie potrzeby móc go w szybki sposób zlokalizować. Gotową apteczkę umieść tak, abyś mógł do niej sięgnąć każdą ręką i aby ewentualnie mogła zostać łatwo zauważona przez każdego, kto przyjdzie Ci z pomocą.
Skład Twojej taktycznej apteczki będzie się różnić w zależności od Twoich indywidualnych potrzeb i umiejętności. Poniżej znajduje się lista podstawowych akcesoriów, które powinny znaleźć się w każdym IFAK-u:
Staza taktyczna, opaska uciskowa:
Krwawienie jest najczęstszą przyczyną śmierci, której można zapobiec, zarówno na polu walki, jak i w codziennym życiu. Dlatego też opaski uciskowe są kluczowym elementem wyposażenia, który łączy nowoczesne apteczki IFAK. Ich celem jest zatamowanie zagrażającego życiu krwawienia krwotocznego z żyły lub tętnicy kończyny. Najbardziej popularnymi opaskami uciskowymi są CAT i SOFTT, jednakże wymagają one jednak wcześniejszego zapoznania się z ich sposobem działania, aby mogły być skutecznie używane w odpowiedniej pozycji i okolicznościach. Są one wykonane w taki sposób, aby można je było założyć jedną ręką, co czyni je skutecznymi w kryzysowych sytuacjach.
Środki i opatrunki hemostatyczne, gazy wypełniające:
W zależności od poziomu Twojego wyszkolenia, kolejnym ważnym elementem każdego zestawu IFAK jest skuteczne tamowanie ran. Polega ono na wprowadzeniu gazy lub opatrunku (konwencjonalnego lub hemostatycznego) do jamy rany, a następnie zastosowaniu bezpośredniego ucisku do momentu zatrzymania krwawienia.
Zastosowanie gazy konwencjonalnej polega na fizycznym nacisku w celu ograniczenia przepływu krwi: im więcej gazy jest upakowane w ranie, tym mniej miejsca na wypływ krwi. Opatrunek hemostatyczny zaś jest nasączony specjalnym środkiem, który przyspiesza krzepnięcie krwi i tym samym skraca czas, w którym należy stosować bezpośredni nacisk na krwawienie.
Opatrunek wentylowy:
Opatrunek wentylowy jest przeznaczony do uszczelnienia i ochrony otwartych ran klatki piersiowej, które powstały w wyniku urazu penetrującego, jak rany postrzałowe, kłute i odłamkowe. Umożliwia wypływ krwi i powietrza z rany bez ponownego wnikania przez unikalny zawór jednokierunkowy. Zapobiega to gromadzeniu się powietrza i ciśnienia w jamie klatki piersiowej, co powoduje zapadanie się płuc. Niektóre uszczelnienia klatki piersiowej nie zawierają zaworu i zamiast tego tworzą pełne uszczelnienie wokół rany. Taka konstrukcja pozwala na to, aby uszczelnienie pozostało na ciele pomimo elementów zewnętrznych.
Opatrunek indywidualny, uciskowy, bandaż:
Opatrunek indywidualny lub uciskowy jest przeznaczony do stosowania po wypełnieniu rany gazą. Opatrunki tego typu działają poprzez ograniczanie przepływu krwi przez wywieranie nacisku na ranę i utrzymywanie gazy wypełniającej na miejscu.
Najpopularniejsze opatrunki osobiste to tzw. bandaże izraelskie, które składają się z kilku elementów: opatrunku głównego, aplikatora ciśnieniowego, opatrunku wtórnego oraz łatwego zamknięcia do zabezpieczenia przed przemieszczaniem. Są dostępne w różnych rozmiarach.
Bandaże mogą występować również w innych formach: tzw. bandaże motylkowe – są samoprzylepne i używane zamiast szwów do leczenia skaleczeń i ran; chusty trójkątne – używane do zabezpieczenia złamanej kończyny; bandaże z gazy rolowanej – tkane paski z gazy bojowej w rolkach lub bandaże elastyczne.
Igła dekompresyjna:
Igła dekompresyjna ma tylko jedną, ale bardzo ważną funkcję. Zapobiega śmierci z powodu odmy prężnej, nazywanej zapadniętym płucem, czyli potencjalnie śmiertelnej kontuzji spowodowanej ranami postrzałowymi. Igła działa poprzez wprowadzenie jej do uszkodzonego płuca i pozwala na uwolnienie uwięzionego powietrza i poprawę stanu poszkodowanego do czasu przybycia pomocy.
Nożyce urazowe:
Bezpieczny rodzaj nożyc ułatwia szybkie rozcięcie odzieży i uzyskanie dostępu do rany. Mogą być również stosowane jako narzędzie ratunkowe i użyte do przecięcia np. pasów bezpieczeństwa lub liny. Pozwolą także na docięcie i dostosowanie wielkości opatrunku lub gazy.
Rękawice nitrylowe:
Noszenie rękawic zapewni Ci higienę i bezpieczeństwo, aby podczas opatrywania rany nie dostały się do niej żadne zanieczyszczenia. Rękawice stanowią również środek ostrożności i ograniczają narażenie na patogeny przenoszone przez krew.
Koc ratunkowy, folia NRC:
Koc ratunkowy jest niezbędnym elementem, aby pomóc w regulacji temperatury ciała i zapobiec wystąpieniu hipotermii i szoku po urazie. Utrzymanie ciepła u poszkodowanego pomoże opóźnić wystąpienie wstrząsu, który jest częstym skutkiem ciężkich urazów.
Maska CPR:
Maska CPR zapobiega przenoszeniu bakterii podczas prowadzenia ratującej życie resuscytacji metodą usta-usta.
Rurka nosowo-gardłowa:
Kolejnym ważnym elementem, który należy mieć w swoim IFAK-u jest nosowo-gardłowy aparat oddechowy (NPA) potrzebny do udrożnienia dróg oddechowych. NPA są zwykle wykonane z miękkiego, elastycznego materiału, który można łatwo wprowadzić przez nos lub usta, nie powodując uszkodzenia otaczających tkanek.
Zaopatrując się w dodatkowe środki opatrunkowe i wyposażenie medyczne, pamiętaj o tym, aby kupować tylko te z certyfikowanych źródeł, które dają pewność, że ich użycie nie spowoduje zagrożenia dla zdrowia i życia Twojego lub innej osoby, której będziesz chciał pomóc. Niskiej jakości produkty mogą stanowić śmiertelne zagrożenie, powodować zakażenia, reakcje alergiczne lub działać niezgodnie z przeznaczeniem.
Rodzaje apteczek taktycznych oraz sposoby ich przenoszenia
Jaki rodzaj budowy oraz wielkość apteczki taktycznej wybierzesz będzie zależało od tego, w jakim miejscu zamierzasz lub powinieneś ją przenosić. Apteczkę IFAK zazwyczaj umieszcza się na pasie z tyłu, nad nerką lub tuż nad talią po dominującej stronie, tak aby móc swobodnie z niej skorzystać i odpowiednio zareagować w sytuacji awaryjnej. Twoja indywidualny IFAK musi zapewniać łatwy dostęp – nie tylko dla Ciebie, ale dla każdej osoby, kto może Cię opatrywać.
Jeśli jest żołnierzem, pracownikiem służb mundurowych lub strzelcem i na co dzień używasz broni palnej – przymocuj swój IFAK w miejscu, w którym nie będzie on przeszkadzał w dobywaniu broni.
Apteczki taktyczne wyróżniają się przemyślaną i solidną konstrukcją, wykonane są z wytrzymałych na uszkodzenia mechaniczne materiałów oraz często wyposażone w wodoszczelne zamki.
Uniwersalna taktyczna apteczka MOLLE
Uniwersalna taktyczna apteczka MOLLE to najpopularniejszy typ apteczek taktycznych i wojskowych. System MOLLE jest powszechnie stosowany w różnego rodzaju wyposażeniu taktycznym oraz turystycznym.
Apteczki te mogą występować w formie kieszeni lub zasobnika zamykanego na zamek błyskawiczny. Dają wiele możliwości zamocowania i konfiguracji – taśmy montażowe systemu MOLLE pozwalają na doczepienie jej do Twojego plecaka, kamizelki taktycznej lub stabilne zawieszenie na pasie.
Wewnątrz tego typu apteczki znajdują się elastyczne pętle oraz przegrody przeznaczone do organizacji zawartości, są proste w użytkowaniu.
Apteczki MOLLE dodatkowo obszyte są standardowymi taśmami PALS lub wyposażone w wycinane laserowo otwory umożliwiające ich rozbudowę i doczepienie oporządzenia zgodnego z MOLLE lub innych akcesoriów, które można przenosić na zewnątrz, np. światła chemicznego lub multitoola. Często spotykane są również modele z rzepami na naszywki lub emblematy.
Apteczka zrywana, wyciągana lub z systemem Quick Release
Apteczka zrywana, wyciągana lub z systemem Quick Release składa się zazwyczaj z dwóch elementów:
– panelu MOLLE, który mocowany jest na oporządzeniu oraz wyposażony w panel velcro (rzep) oraz
– kieszeni zewnętrznej – pokrowca z wkładem medycznym, który przyczepiony jest do rzepa.
Apteczki tego typu charakteryzują się systemem szybkiego otwierania – aby uzyskać dostęp do zawartości, należy dynamicznie pociągnąć za specjalny uchwyt lub odpiąć klamrę Quick Release za pomocą zawleczki. Dostęp do zawartości jest bardzo łatwy i w zależności od budowy modelu, możliwy jest od góry, z prawej lub lewej strony.
Apteczka taktyczna udowa oraz naramienna
W przypadku przenoszenia dużej ilości wyposażenia na pasie taktycznym bądź kamizelce, pomocna może być apteczka przeznaczona do mocowania na udzie lub ramieniu. Apteczki tego typu, dzięki specjalnym panelom z regulowanymi pasami nośnymi są wygodne do noszenia oraz nie krępują ruchów. Dzięki regulacji oraz wygodnym klamrom zatrzaskowym jej położenie możesz dostosować do własnych potrzeb, oraz budowy ciała.
Pasy nośne oraz elementy panelu mocowanego na udzie lub ramieniu zabezpieczone są często antypoślizgową powłoką zapobiegającą przemieszczaniu się całości podczas biegu czy marszu.
Indywidualny Pakiet Medyczny IPMED
Indywidualny Pakiet Medyczny IPMED składa się z kieszeni zapinanej na zamek błyskawiczny z wewnętrznymi przegrodami, z panelu głównego, wyjmowanego wkładu w kształcie litery „T” z retraktorem oraz dodatkowego zasobnika IZAS-05 przeznaczonego na zestaw autostrzykawek.
Kieszeń zazwyczaj wykonana jest z trwałej Cordury w standardzie IRR, który przeciwdziała rozpoznaniu przez wzmacniacze światła szczątkowego (noktowizory). Kieszeń zewnętrzna zaprojektowana jest z myślą o pomieszczeniu wyjmowanego wkładu „T”, który stanowi integralną część zestawu. Wkład „T” wyposażony jest w retraktor łączący go z kieszenią główną, który umożliwia wyciągnięcie potrzebnego sprzętu na zewnątrz bez ryzyka przypadkowego zgubienia.
Całość wyposażona jest w taśmy mocujące w systemie MOLLE, który umożliwia przenoszenie apteczki na kamizelce taktycznej, pasie czy plecaku.
Różnice między IFAK a apteczką cywilną
Zwykłe apteczki osobiste, np. turystyczne czy domowe są przeznaczone do pomocy w sytuacjach awaryjnych niekoniecznie zagrażających życiu. Mają na celu leczenie powierzchownych urazów takich jak skaleczenia, zadrapania czy stłuczenia.
Apteczka taktyczna IFAK różni się od tradycyjnej apteczki przede wszystkim tym, że zawiera bardziej zaawansowane środki ratujące życie, takie jak opaska uciskowa, opatrunki hemostatyczne czy np. opatrunek wentylowy. W apteczce cywilnej nie znajdziemy też np. specjalistycznego sprzętu do opatrywania ran postrzałowych. Opcja taktyczna umożliwia nam większy zakres działań, których możemy się podjąć podczas udzielania pomocy poszkodowanemu. Warto posiadać i nauczyć się obsługi poszczególnych elementów Twojej apteczki taktycznej – z niektórych może być konieczne wcześniejsze przeszkolenie lub zapoznanie się ze sprzętem i jego funkcjami.
Podstawowym elementem każdej apteczki IFAK jest opaska uciskowa potocznie zwana stazą taktyczną – jej obsługa jest bardzo prosta, a użycie szybkie i skuteczne, co w sytuacji awaryjnej ma ogromne znaczenie zwłaszcza przy dużych i nagłych krwotokach.
Apteczka cywilna oraz taktyczna różnią się również wyglądem i sposobem przenoszenia. Modele taktyczne wyposażone są w bardziej zaawansowane systemy mocowania (np. MOLLE), które umożliwiają zawieszenie apteczki zarówno na zwykłym pasie do spodni czy plecaku turystycznym, jak i zamocowanie do wyposażenia taktycznego np. kamizelki.
Apteczki taktyczne występują w uniwersalnych kolorach wojskowych np. oliwkowym lub piaskowym oraz popularnych kamuflażach, apteczki cywilne zaś standardowo produkowane są w kolorze jaskrawym kolorze czerwonym lub pomarańczowym.
Bądź przygotowany – liczy się każda sekunda, czyli dlaczego potrzebujesz apteczki taktycznej?
Twoja Indywidualna Apteczka Pierwszej Pomocy (IFAK) powinna zawierać wszystko, czego potrzebujesz, aby udzielić pierwszej pomocy, gdy jesteś zdany sam na siebie. Powinna pasować do Ciebie i Twoich potrzeb. Odpowiednio przygotowana może być decydującą rzeczą, która uratuje Ciebie lub bliskie Ci osoby, z sytuacji zagrażającej życiu.
Jeśli pracujesz w służbach mundurowych, lubisz podróżować, wędrować w nieznane lub obozować w odludnych miejscach, uprawiasz sporty strzeleckie lub ekstremalne, bądź po prostu podczas swojej pracy jesteś narażony na ewentualne urazy, nie ma wątpliwości, że posiadanie apteczki IFAK może uratować Ci życie. Apteczka taktyczna, która jest dostosowana do Twojego profilu ryzyka i poziomu wyszkolenia jest prawdopodobnie najtańszą i najbardziej efektywną polisą ubezpieczeniową, jaką możesz mieć przed niepotrzebną i tragiczną utratą zdrowia. Opłaca się być przygotowanym.
Na Militaria.pl znajdziesz szeroką ofertę apteczek taktycznych i wojskowych, zarówno z pełnym i kompletnym wyposażeniem, jak i puste kieszenie taktyczne z możliwością dostosowania do własnego zapotrzebowania. Apteczki występują w różnych wariantach kolorystycznych i kamuflażach, a także w wielu rozmiarach i konfiguracjach, z pewnością więc dobierzesz pasujący model do Twojego umundurowania oraz oporządzenia.
