Kiedy mamy do wykonania jakąś pracę, na pewno chętnie sięgniemy po odpowiednie narzędzie, które ją ułatwi. Dobrym przykładem są noże, maczety, saperki, toporki i duże siekiery. To bardzo przydatne narzędzia mogące ułatwić wiele zadań, które przyjdzie nam wykonywać zarówno podczas weekendowych wycieczek krajoznawczych, jak i w trakcie survivalowych oraz bushcraftowych wypadów.
Wszystko sprowadza się do dokonania odpowiedniego wyboru, ponieważ duże noże o jak najwytrzymalszej konstrukcji, toporki survivalowe i saperki wojskowe okażą się niezastąpione podczas budowania schronienia w lesie, ale na krótką wycieczkę krajoznawczą pewnie zabierzemy ze sobą coś mniejszego.
Nóż turystyczny i toporek
Jeśli udajemy się na zwykłą wycieczkę turystyczną, która ma nam zapewnić odrobinę ruchu, najlepiej przy towarzyszącej temu ładnej pogodzie, wtedy najprawdopodobniej nie będziemy mieć realnej potrzeby na korzystanie z dużego, ciężkiego, wojskowego noża typu full-tang. Duża, nieporęczna siekiera prawdopodobnie też nie będzie stanowić niezbędnego elementu naszego wyposażenia.
W bardziej turystycznych scenariuszach z pewnością docenimy zalety mniejszego noża składanego lub o głowni stałej, albo scyzoryka. Mały noż przyda się do posmarowania kanapek czy przekrojenia jabłka, a przenoszenie w kieszeni, w plecaku, w kaburze, nie będzie nam zbytnio doskwierać.
To samo tyczy się toporka, mianowicie jeśli zdecydujemy, że się nam przyda na krajoznawczą wycieczkę z ewentualnym biwakowaniem, wtedy dobrym pomysłem może być zabranie toporka o niewielkich rozmiarach i niskiej wadze. Będzie łatwiejszy w przenoszeniu i sprawdzi się podczas prostych zadań.
Nóż, maczeta, toporek – do survivalu, bushcraftu i nie tylko
Pójdźmy o krok dalej. Jeżeli nasze potrzeby wkraczają na bardziej wyspecjalizowany obszar, bo na przykład mamy takie hobby, wtedy faktycznie będzie nas interesować zupełnie inny rodzaj noża, a nawet maczeta czy odrobinę większy toporek lub siekiera. Survival i bushcraft służą za idealne przykłady, ponieważ zaliczają się do zajęć, podczas których doceniane są narzędzia o wysokiej jakości, narzędzia nadające się do ciężkich prac oraz narzędzia, których z reguły nie potrzebujemy podczas codziennej, życiowej, miejskiej rutyny. Przy okazji zawsze warto podkreślić, że survival różni się od bushcraftu, a survival zaplanowany będzie czymś innym niż znalezienie się w sytuacji awaryjnej, do której w ogóle nie byliśmy przygotowani.
Jeżeli przyjdzie nam zapewnić sobie przetrwanie w lesie (scenariusz bliski naszej lokalizacji geograficznej), wtedy najprawdopodobniej będziemy chcieli wykonywać prace związane z pozyskiwaniem i obróbką drewna. Rąbanie drewna będzie możliwe za pomocą noża czy maczety, a większe rozmiary i solidna konstrukcja to gwarancja wyższej wydajności pracy oraz wygody, dlatego do survivalu poleca się duże, ciężkie noże typu full-tang. Oczywiście jeśli zmusi nas do tego sytuacja, może się okazać, że naszym nożem survivalowym będzie scyzoryk lub niewielki nóż składany, ale wtedy nie jest to już survival zaplanowany, realizowany jako hobby z wcześniej przygotowanym ekwipunkiem.
Warto pamiętać, że nawet mniejszy nóż pozwoli na rąbanie drewna, lecz wtedy niezbędna jest trochę inna technika. Zamiast wprawiać ostrze w ruch, przykładamy je do drewnianej powierzchni, natomiast w ruch wprawiamy zupełnie inny element np. w postaci grubszej gałęzi, którą będziemy uderzać o grzbiet głowni naszego noża. Zupełnym przeciwieństwem radzenia sobie w taki sposób (małe, mniej wygodne, bardziej czasochłonne), będzie wykorzystywanie toporka (zwyczajnego, taktycznego, survivalowego, bushcraftowego), albo masywnej siekiery, których konstrukcja pozwala na wygodne zamachy. W takim wypadku wzrasta wydajność naszej pracy, lecz w zamian musimy nosić ze sobą cięższe narzędzie – czasem będziemy mogli sobie na to pozwolić, a innym razem nie.
Podobnie jest w przypadku rozszczepiania drewna na opał. Jest to możliwe przy wykorzystaniu małego noża i odpowiedniej techniki, lecz wygodniej będzie robić to przy pomocy czegoś większego. Zasada ta zostaje odwrócona w przypadku prac bardziej precyzyjnych. Przykładowo, struganie niewielkiego drewienka jest możliwe za pośrednictwem siekiery czy masywnego noża, ale będzie to niewygodne. Za to mając do dyspozycji małe ostrze, precyzyjna obróbka drewna stanie się wygodniejsza.
Mniej więcej do tego sprowadzają się ogólne różnice pomiędzy niewielkim nożem, dużym i ciężkim nożem, maczetą, toporkiem. Wybór w dużej mierze sprowadza się do określonego scenariusza, warunków w jakich przyjdzie nam funkcjonować oraz konkretnych zastosowań. Czasem będziemy mogli pozwolić sobie na spakowanie kilku noży, saperki, piły oraz toporka survivalowego, co sprawi, że pod ręką będziemy mieć optymalne narzędzia do konkretnych zadań. Innym razem będziemy musieli pójść na kompromis i przykładowo zdecydować się na pojedynczy nóż, który podczas naszej wyprawy spełni bardziej uniwersalną rolę.
Saperka do lasu i ogrodu
W naszym artykule z serii klasyczne noże o Ka-Bar US ARMY pisaliśmy: „W trakcie wojny używano ich na co dzień jako noża bojowego oraz obozowego. Służył do wbijania pali do namiotów i do otwierania puszek, a w kryzysowych sytuacjach też do kopania”.
To doskonały przykład sytuacji, w której jedno uniwersalne narzędzie zastępuje inne, lecz oczywiście jest to pewnego rodzaju kompromis. W sytuacji gdy wiemy, że będziemy mieć istotną potrzebę kopania w ziemi, a większe rozmiary i dodatkowy ciężar nie stanowią dla nas problemu, możemy pozwolić sobie na zabranie saperki. Zgodnie z przedstawioną wyżej zasadą, narzędzia te z powodzeniem można wykorzystywać także do innych zadań, jak np. do wbijania czegoś w ziemię czy nawet w formie maczety.
Składane saperki są łatwiejsze w przenoszeniu, natomiast te o stałym trzonku są wyjątkowo niezawodne. Mogą się przydać nie tylko podczas wypadów do lasu, ponieważ saperka przewożona w bagażniku samochodu może się przydać np. w formie łopatki do śniegu czy błota. Duży wybór saperek znajdziesz na Militaria.pl.
