Poszukiwanie skarbów. Pozwolenie na poszukiwania z wykrywaczem

Pozwolenie na poszukiwania zabytków jest możliwe do zdobycia, chociaż owiewa je legenda niezdobytej twierdzy. Trzeba w tym celu przygotować sporo dokumentów, ale nie warto się tym zrażać. Wszystkie wymogi da się spełnić, a kolejne przygotowanie wniosku będzie już łatwiejsze. Nasz poradnik też powinien nieco pomóc w przygotowaniach do legalnych poszukiwań. Sprawdź też pierwszą część poradnika, w którym przybliżamy przepisy obowiązujące detektorystów.

Uwaga! Artykuł zaktualizowany – zgodny z przepisami obowiązującymi w 2019 roku

Obowiązujące aktualnie Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotyczące poszukiwań zabytków ułatwia zdobycie pozwolenia na poszukiwania zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych, a zatem wykrywaczy metali. Przepisy w 2019 roku sprzyjają detektorystom. Sprawdź, jak starać się o pozwolenie na poszukiwanie zabytków, czyli mówiąc potocznie chodzenie z wykrywaczem.

O pozwolenie na poszukiwanie zabytków należy starać się składając wniosek do wojewódzkiego konserwatora zabytków. Rozporządzenie Ministra Kultury I Dziedzictwa Narodowego w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U.2018.0.1609) z dnia 2 sierpnia 2018 r. (link)to dokument, w którym zawarte są obowiązujące aktualnie przepisy. W tym rozporządzeniu należy szukać wytycznych dotyczących wydawania zezwoleń.

§ 1. Rozporządzenie określa tryb wydawania pozwoleń na:
8) poszukiwanie ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych, w tym zabytków archeologicznych, przy użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do nurkowania, zwane dalej „poszukiwaniem zabytków”
Wszelkiego rodzaju urządzenia elektroniczne i techniczne to między innymi wykrywacze metalu, zatem ten fragment dotyczy detektorystów.
§ 2. Tryb składania wniosków o pozwolenie na prowadzenie prac, badań konserwatorskich lub poszukiwanie zabytków
1. Wniosek o wydanie pozwolenia, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, c, e, f i h oraz pkt 2–10, składa się do wojewódzkiego konserwatora zabytków właściwego odpowiednio dla miejsca położenia albo przechowywania zabytku, poszukiwania zabytków albo prowadzenia badań archeologicznych.

Rozporządzenie określa w tym miejscu, że wniosek składamy u wojewódzkiego konserwatora zabytków na terenie, na którym zamierzamy prowadzić poszukiwania.
§ 10. Wniosek o pozwolenie na poszukiwanie zabytków
1. Wniosek o wydanie pozwolenia na poszukiwanie zabytków zawiera:
1) imię, nazwisko i adres lub nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy;
2) wskazanie miejsca poszukiwania zabytków z określeniem współrzędnych geodezyjnych lub geograficznych z dokładnością do jednej setnej sekundy dla punktów załamań obszaru poszukiwań lub nazwę albo numer obrębu ewidencyjnego z numerami działek ewidencyjnych, a w odniesieniu do polskich obszarów morskich, współrzędnych geocentrycznych geodezyjnych naniesionych na morską mapę nawigacyjną;
3) imię, nazwisko i adres osoby kierującej poszukiwaniami zabytków albo samodzielnie prowadzącej te poszukiwania;
4) uzasadnianie wniosku.

3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) program poszukiwania zabytków określający zakres i sposób prowadzenia poszukiwań zabytków;
2) dokument potwierdzający posiadanie przez wnioskodawcę tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, uprawniającego do występowania z tym wnioskiem, a w przypadku gdy z wnioskiem występuje podmiot zamierzający prowadzić te poszukiwania, zgodę właściciela lub posiadacza nieruchomości na ich prowadzenie albo oświadczenie, że właściciel lub posiadacz tej zgody nie udzielił;
3) zgodę dyrektora parku narodowego albo regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w przypadku poszukiwania zabytków odpowiednio na terenie parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
4) mapę topograficzną w skali 1:10 000 lub większej lub prezentację kartograficzną bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k), o której mowa w art. 4 bazy danych i opracowania kartograficzne ust. 1a pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, a w odniesieniu do polskich obszarów morskich, morską mapę nawigacyjną z zaznaczonym obszarem planowanych poszukiwań zabytków.

Brzmi to poważnie, ale w rzeczywistości nie powinno sprawić problemów. Nowe rozporządzenie zawiera dokładną listę danych oraz załączników, które powinien zawierać wniosek. Zostało to zestandaryzowane, zatem można składać wielokrotnie wnioski uzupełnione według tego samego wzoru. Wniosek składamy u wojewódzkiego konserwatora zabytków właściwego dla miejsca poszukiwania zabytków.

Najlepiej jest zacząć od przygotowania programu poszukiwań. Program musi być dołączony do wniosku, a napisanie go w pierwszej kolejności ułatwi uzupełnianie dalszych dokumentów. Program powinien zawierać odpowiedzi na pytania czego, gdzie i dlaczego zamierza poszukiwać detektorysta. Warto tutaj wykazać się wiedzą historyczną oraz znajomością regionu.

Detektorysta musi wskazać miejsce, gdzie będą odbywać się poszukiwania. Potrzebne jest dokładne określenie numeru działki geodezyjnej i współrzędnych geodezyjnych, z dokładnością do jednej setnej sekundy dla punktów załamań obszaru poszukiwań lub nazwę albo numer obrębu ewidencyjnego z numerami działek ewidencyjnych. Należy dołączyć mapę topograficzną w skali 1:10 000 lub większej lub prezentację kartograficzną bazy danych obiektów topograficznych według wytycznych z rozporządzenia. Do przygotowania mapy najlepiej skorzystać ze strony www.geoportal.gov.pl.

Dzięki mapie będzie można sprawdzić, czy planowane poszukiwania zahaczają o stanowiska archeologiczne. Początkującym poszukiwaczom najwygodniej będzie omijać takie tereny. Stanowiska archeologiczne celowo nie są zaznaczone na ogólnodostępnych mapach, a jeśli okaże się, że wybrany obszar jest już w kręgu zainteresowań archeologów, najłatwiej będzie zmienić teren poszukiwań. Poszukiwania nieopodal stanowisk archeologicznych wymagają nadzoru archeologa, który musi zorganizować dektektorysta.

Istotna jest także zgoda właściciela terenu na prowadzenie poszukiwań. Jeśli chcesz prowadzić poszukiwania na terenie lasów państwowych, to musisz uzyskać takie pozwolenie od właściwego nadleśnictwa.
Czas trwania poszukiwań może być długi. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wnioskować o zezwolenie na pół roku lub rok. Możliwe, że urzędnik poprosi o dołączenie dokładnego harmonogramu poszukiwań.

Wniosek o pozwolenie na poszukiwania musi zawierać również uzasadnienie. Powinno być ono krótkie i rzeczowe – można się tutaj wspomóc napisanym wcześniej programem poszukiwań. Doświadczeni poszukiwacze radzą także powołać się na ustawę o ochronie zabytków i podkreślić swoją znajomość przepisów, troskę o zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Gdy już skompletujemy wszystkie dokumenty, należy wnieść opłatę skarbową – w biurze WUOZ otrzymamy właściwy numer konta. Potwierdzenie dokonania wpłaty dołączamy do wniosku.

Stosując się do tych wskazówek, powinieneś uzyskać pozwolenie na poszukiwania z wykrywaczem. Trzeba poświęcić trochę czasu na przygotowanie właściwych dokumentów, ale nie jest to nieprzekraczalna bariera.

Na koniec zostaje tylko wybrać odpowiedni sprzęt. Jaki wykrywacz metali wybrać? Zapraszamy do przeczytania artykułu, w którym przedstawiamy 5 detektorów polecanych dla początkujących i zaawansowanych poszukiwaczy skarbów. Szerszą ofertę wykrywaczy metali znajdziesz na Militaria.pl.