Czy jazda rowerem w czasie burzy jest bezpieczna?

Wiosna, lato i wczesna jesień to okres, kiedy rowerzyści przemierzają setki kilometrów, korzystając z pięknej pogody i długich dni. Niestety, to także czas, kiedy burze mogą pojawić się nagle i zaskoczyć Cię w najmniej oczekiwanym momencie podczas rowerowej wyprawy. Ulewy, grzmoty i błyskawice stwarzają poważne zagrożenie, zwłaszcza gdy jesteś na otwartej przestrzeni. 

W tym artykule omówimy niebezpieczeństwa związane z jazdą rowerem podczas burzy. Dowiesz się jak rozpoznać zbliżającą się burzę, jak się na nią przygotować i co zrobić, gdy znajdziesz się w samym jej środku. Poruszymy również kwestię udzielania pomocy w sytuacji, gdy ktoś w Twoim otoczeniu zostanie porażony piorunem oraz zaprezentujemy podstawowy ekwipunek, który Ci się przyda w sytuacji awaryjnej podczas burzy.  

Rower a burza – czy można jeździć na rowerze podczas burzy? 

Jazda rowerem podczas burzy jest bardzo niebezpieczna. Popularny mit mówi, że opony mogą chronić przed porażeniem piorunem, jednak jest to nieprawda. Opony rowerowe różnią się od tych samochodowych, które stanowią część pojazdu i działają jak tak zwana klatka Faradaya, zapewniając ochronę przed wyładowaniami elektrycznymi. Rower nie zapewnia takiej ochrony, ponieważ jest to otwarty system, który nie izoluje Cię od zagrożenia porażeniem. 

Piorun przebywa ogromne odległości przez powietrze, które jest znacznie lepszym izolatorem niż kilka centymetrów gumy. Nawet gdyby opony miały jakieś właściwości izolacyjne, w trakcie burzy są one mokre, co czyni je praktycznie bezwartościowymi jako izolator. W przeciwieństwie do samochodu, którego metalowa karoseria skutecznie przewodzi prąd wokół pasażerów, rower nie zapewnia żadnej ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi.  

Co zrobić, aby uniknąć natknięcia się na burzę podczas wycieczki rowerowej?

Nie zaleca się przejażdżki rowerowej w czasie burzowej pogody. Świadome i odpowiedzialne planowanie wycieczki i obserwacja pogody mogą być najlepszym rozwiązaniem na uniknięcie niebezpieczeństwa napotkania burzy na wyprawie rowerowej. Zanim więc ruszysz w trasę, koniecznie sprawdź prognozę pogody. Najlepiej wieczorem i ponownie skontroluj rano, tuż przed samym wyruszeniem.  
 
Burze najczęściej występują w drugiej części dnia, więc jest mniejsze ryzyko, że to zjawisko atmosferyczne Cię złapie, jeśli zdecydujesz się na wycieczkę z samego rana. W przypadku szczególnie gwałtownych i intensywnych zjawisk pogodowych, przed którymi ostrzega SMS-em np. lokalne Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, najlepiej zrezygnuj z wyprawy. Zaplanuj trasę wycieczki z wyprzedzeniem i przekaż ją swoim bliskim. Dzięki temu, w przypadku niebezpiecznych sytuacji, będą oni mieli informację, gdzie Cię szukać.  

Przydatne strony i aplikacje z prognozą pogody: 

☁️Monitor Burz 

⚡️IMGW 

☔️Blitzortung 

❄️Windy GOPR 

⛅️TOPR 

Aplikacje te prezentują aktualne mapy radarowe z zaznaczonymi chmurami burzowymi i wyładowaniami. Dzięki nim można sprawdzić, czy w kierunku, w którym się udajesz, nie zbliżają się chmury burzowe.  

Kiedy nadchodzi burza – charakterystyczne oznaki 

Burze nie pojawiają się nagle i bez ostrzeżenia – zawsze można zauważyć charakterystyczne oznaki ich zbliżania się. Podczas jazdy na rowerze zwróć uwagę na takie sygnały jak duszność, palące słońce i brak wiatru. Powietrze może zacząć wibrować, a z oddali mogą być słyszalne brzęczące dźwięki. Jeśli poczujesz, że włosy zaczynają stawać dęba, to wyraźny znak, że burza się zbliża. Podczas wycieczki rowerowej łatwo przegapić te sygnały, zwłaszcza gdy jesteś skupiony na trasie. Pamiętaj, że warunki pogodowe mogą szybko się zmieniać, więc regularnie obserwuj niebo. Zwróć szczególną uwagę na chmury burzowe – jeśli zaczynają się wypiętrzać i nabierać złowrogiego wyglądu, to sygnał, że powinieneś zawrócić lub szukać schronienia, zanim burza cię dosięgnie.  

Jak obliczyć jak daleko jest burza? 

Światło przemieszcza się szybciej niż dźwięk, dlatego zanim usłyszysz grzmot, najpierw zobaczysz błyskawicę. Dźwięk porusza się z prędkością 340 metrów na sekundę (m/s), co pozwala na oszacowanie odległości burzy w następujący sposób:  
 
– Policz sekundy, które upłynęły od momentu, gdy zobaczysz błyskawicę, do chwili, gdy usłyszysz grzmot.  
– Pomnóż liczbę sekund przez 340, aby uzyskać odległość burzy od Twojej lokalizacji w metrach.  
– Na przykład, jeśli między błyskiem a grzmotem minęło 6 sekund, to burza znajduje się 340 metrów x 6 sekund = 2040 metrów od Ciebie.  
– Po około minucie powtórz obliczenia, aby sprawdzić, czy burza się zbliża.  
– Jeśli odległość jest mniejsza niż poprzednio, oznacza to, że burza kieruje się w Twoją stronę.  

Jak zachować bezpieczeństwo podczas burzy?

Jeśli podczas jazdy na rowerze zaskoczy Cię burza, natychmiast zatrzymaj się i znajdź schronienie dla siebie oraz swojego roweru. Najlepszym rozwiązaniem będzie ukrycie się pod mostem, wiaduktem, wiatą przystankową, w stodole lub pod innym zadaszeniem. W sytuacji, gdy nie możesz znaleźć odpowiedniego schronienia, a burza jest już blisko, postaraj się zminimalizować ryzyko uderzenia przez piorun unikając przebywania w pobliżu pojedynczych drzew, słupów i innych wysokich obiektów, które są bardziej narażone na trafienie. Pamiętaj, że ładunek elektryczny rozprzestrzenia się w promieniu nawet do 30 metrów od miejsca uderzenia, co oznacza, że nawet jeśli nie zostałeś bezpośrednio trafiony, nadal możesz być w niebezpieczeństwie. 

W przypadku braku schronienia, przyjmij pozycję kuczną w naturalnym zagłębieniu terenu, o ile nie jest ono zalane wodą. Staraj się trzymać odległość co najmniej 1 metra (najlepiej 3 metrów) od swojego roweru i unikaj dużych zbiorników wodnych, takich jak jeziora, stawy czy rzeki. 

Trzymaj się z dala od wszelkich metalowych przedmiotów, w tym elementów roweru. Jeśli nie masz innego wyboru, kucając, staraj się opierać tylko na palcach stóp i złączyć pięty, co może pomóc zminimalizować obrażenia, umożliwiając ładunkowi elektrycznemu łatwiejsze przejście przez ziemię. Pamiętaj, aby trzymać głowę nisko i zamknąć oczy, aby chronić wzrok przed potencjalnym uszkodzeniem. 

Co zrobić, gdy trafi w Ciebie piorun? 

Doświadczenie uderzenia pioruna jest niezwykle nieprzyjemne, ale statystycznie masz około 90% szans na przeżycie. Niemniej jednak, burzy nie należy lekceważyć. Uderzenie pioruna powoduje poważne uszkodzenia w organizmie ludzkim i może prowadzić do trwałych uszkodzeń ciała oraz niepełnosprawności. 

W momencie uderzenia pioruna dochodzi do zakłóceń w funkcjonowaniu układu nerwowego, który reguluje działanie najważniejszych organów. Może to skutkować zatrzymaniem akcji serca, uszkodzeniem mózgu lub rdzenia kręgowego, a także wywołać ataki padaczkowe oraz amnezję. Istnieje także ryzyko poważnych oparzeń, zwłaszcza jeśli masz na sobie metalowe przedmioty, takie jak zegarek czy pierścionki. 

Ponadto, jeśli jesteś mokry w momencie uderzenia – na przykład z powodu deszczu lub potu – intensywne ciepło generowane przez piorun może błyskawicznie doprowadzić do wyparowania wody, co może spowodować eksplozję. 

Z tego względu, niezwykle ważne jest unikanie przebywania na otwartym terenie podczas burzy oraz stosowanie się do zasad bezpieczeństwa, aby minimalizować ryzyko tak poważnych zagrożeń.  

Pierwsza pomoc przy porażeniu piorunem, czyli jak pomóc poszkodowanemu? 

Porażenie piorunem to szybki przepływ prądu o bardzo wysokiej energii przez ciało człowieka. Po takim incydencie należy udzielić pierwszej pomocy, podobnej do tej, jakiej udzielamy w przypadku oparzeń i zatrzymania akcji serca. Chociaż uderzenie pioruna może spowodować poważne uszkodzenia organizmu, często nie jest ono śmiertelne. Niemniej jednak osoba, która została porażona piorunem, potrzebuje natychmiastowej pomocy medycznej.  

Jak pomóc poszkodowanemu?

Postępuj według następujących kroków: 
 
1. Sprawdź bezpieczeństwo miejsca: Zanim zbliżysz się do poszkodowanego, upewnij się, że teren jest bezpieczny. Podczas burzy należy zachować szczególną ostrożność.  
2. Sprawdź stan poszkodowanego: Sprawdź, czy ofiara jest przytomna i czy oddycha. W przypadku porażenia piorunem, w przeciwieństwie do porażenia prądem sieciowym, osoba nie przekaże Ci ładunku elektrycznego poprzez dotyk.  
3. Wezwij pomoc: Jeśli jesteś w Polsce, zadzwoń na numer alarmowy 112. Jeśli znajdujesz się w górach, skontaktuj się ze służbami ratowniczymi: TOPR pod numerem 601 100 300 lub GOPR pod numerem 985. Podczas rozmowy z operatorem, podaj dokładne informacje o stanie poszkodowanego oraz swoją lokalizację. Warto zainstalować aplikację „Ratunek”, która umożliwi szybkie wezwanie pomocy i wskaże ratownikom Twoje położenie.  
4. Kontroluj stan poszkodowanego:  
– Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej i zapewnij komfort termiczny, monitorując jego oddech.  
– Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, spróbuj udrożnić drogi oddechowe i rozpocznij reanimację, wykonując 30 uciśnięć klatki piersiowej i dwa wdechy. Kontynuuj resuscytację do momentu przybycia ratowników lub odzyskania przez poszkodowanego funkcji życiowych.  
 
Nawet jeśli osoba porażona piorunem nie odczuwa żadnych objawów, konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem, ponieważ porażenie prądem o dużym natężeniu może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Czy deszcz szkodzi rowerom?  

 
Bezpieczeństwo rowerzysty to jedna sprawa, ale warto również pamiętać, że woda może zaszkodzić samemu rowerowi. Intensywny deszcz może dostać się do łożysk i wypłukać z nich smar, co może szybko doprowadzić do ich awarii. Jeśli złapie Cię deszcz lub burza, ważne jest, aby po powrocie do domu sprawdzić stan roweru i przeprowadzić niezbędne naprawy. 

Oto kilka kroków, które możesz podjąć samodzielnie, aby zminimalizować wpływ wody na Twój rower: 

Osusz i wyczyść rower: Po przejażdżce w deszczu, dokładnie wysusz rower, usuwając nadmiar wody. Następnie, użyj miękkiej szmatki i delikatnego środka czyszczącego, aby usunąć brud i resztki wody z ramy oraz komponentów. 

Sprawdź łożyska: Po każdym mokrym przejeździe, zwróć szczególną uwagę na łożyska w kołach i pedałach. Jeśli zauważysz, że obracają się ciężko lub wydają dziwne dźwięki, konieczne może być ich wyczyszczenie i nasmarowanie. 

Nasmaruj łańcuch: Woda i błoto mogą powodować, że łańcuch rowerowy szybko traci smar. Po każdej jeździe w deszczu, nałóż odpowiedni smar do łańcucha i przetrzyj nadmiar, aby zapobiec korozji i zapewnić płynne działanie. 

Sprawdź hamulce i przerzutki: Upewnij się, że hamulce i przerzutki działają prawidłowo po przejażdżce w deszczu. Woda może wpływać na ich działanie, więc w razie potrzeby dostosuj lub wyreguluj te komponenty. 

Przechowuj rower w suchym miejscu: Po jeździe w deszczu, staraj się przechowywać rower w suchym, dobrze wentylowanym miejscu, aby przyspieszyć proces wysychania i zminimalizować ryzyko korozji. 

Regularna konserwacja roweru po mokrej jeździe pozwoli utrzymać go w dobrym stanie i zapewni dłuższą żywotność jego komponentów.  

Co zabrać ze sobą na rower? Przydatny ekwipunek podczas burzy  

Telefon, smartwatch  
Aby zapewnić sobie bezpieczną wycieczkę, warto mieć ze sobą telefon z dostępem do Internetu. Choć powszechnie uważa się, że w czasie burzy urządzenia elektroniczne przyciągają pioruny, w rzeczywistości telefon nie stanowi zagrożenia. Wręcz przeciwnie, podczas jazdy rowerem jest on niezwykle przydatny – umożliwia przewidzenie zbliżającego się niebezpieczeństwa oraz wezwanie pomocy w sytuacji kryzysowej.  
 
Smartwatche to również doskonałe narzędzia – mogą działać dłużej niż telefon i pełnić funkcję niezastąpionego wsparcia, śledząc trasę, monitorując stan zdrowia oraz wysyłając powiadomienia.  
 
Nawigacja rowerowa  
Nawigatory rowerowe, które można połączyć z satelitami lub telefonem, to kolejny istotny element ekwipunku. Dzięki nim możesz otrzymywać ostrzeżenia o nadchodzących burzach, a także szybko znaleźć najbezpieczniejsze miejsce do ukrycia się np. pobliski budynek lub najniższy punkt w terenie. Nawigacje te wyposażone są w czytelne mapy, co pozwala szybko zlokalizować schronienie.  
 
Oświetlenie rowerowe  
Dobre oświetlenie rowerowe to podstawa bezpieczeństwa. Zainwestuj w mocne przednie i tylne lampki, które zwiększą Twoją widoczność na drodze. Dodatkowo, rozważ lampki awaryjne lub odblaski, które możesz przymocować do ubrania lub plecaka, aby zwiększyć swoją widoczność z daleka.  
 
Powerbank i baterie zapasowe 
Na dłuższe wyprawy zabierz powerbank, aby móc naładować telefon, smartwatch lub nawigację w sytuacji awaryjnej. Upewnij się również, że masz przy sobie zapasowe baterie/akumulatory do oświetlenia rowerowego (jeśli masz modele na baterie), co pozwoli uniknąć niespodzianek w ciemności. 

Odzież przeciwdeszczowa  
Na każdą wyprawę rowerową warto zabrać lekką kurtkę z wodoodporną membraną lub ponczo przeciwdeszczowe. Chronią one przed deszczem i wiatrem, co jest szczególnie ważne podczas burzy. Nie zapomnij też o pokrowcu przeciwdeszczowym na plecak, który zabezpieczy przenoszony ekwipunek przed zamoknięciem.  
 
Apteczka rowerowa  
Kolejnym elementem ekwipunku podczas wyprawy rowerowej powinna być odpowiednio przygotowana apteczka rowerowa. Oprócz podstawowego wyposażenia, takiego jak opatrunki czy bandaże, powinna również zawierać koc termiczny chroniący przed wychłodzeniem czy światło chemiczne stanowiące awaryjne oświetlenie.  

Po burzy – jak bezpiecznie kontynuować wyprawę? 

Po ustąpieniu burzy, gdy udało Ci się bezpiecznie przetrwać, warto przeanalizować sytuację i odpowiednio przygotować się do kontynuowania wycieczki. Oto kilka kroków: 

Sprawdź stan roweru: Dokładnie obejrzyj rower, aby upewnić się, że żaden z jego elementów nie uległ uszkodzeniu. Skontroluj łożyska, hamulce, przerzutki i łańcuch. Upewnij się, że wszystko działa prawidłowo przed dalszą jazdą. 

Aktualizuj informacje o pogodzie: Wyjmij telefon i sprawdź na radarze burz czy w okolicy nadal występują groźne warunki pogodowe. Może być konieczne dostosowanie planów wycieczki w zależności od aktualnych prognoz. Jeśli warunki są nadal niebezpieczne, lepiej rozważyć zmianę trasy lub przerwanie wycieczki. 

Zmieniaj plany w razie potrzeby: Jeżeli pogoda nadal jest niepewna, nie bój się zmienić swoich planów. Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze. Zawsze możesz wrócić do wycieczki, gdy warunki będą bardziej sprzyjające. 

Unikaj niebezpiecznych miejsc: Jeśli burza była w okolicy górskiej, pamiętaj, aby unikać otwartych przestrzeni, wysokich punktów, zbiorników wodnych oraz metalowych przedmiotów, które mogą przyciągać pioruny. 

Burza podczas jazdy na rowerze jest poważnym zagrożeniem, którego należy unikać za wszelką cenę. Przy odpowiednim przygotowaniu i świadomości ryzyka możesz jednak kontynuować swoją wyprawę w bezpieczny sposób. Przygotuj się na wycieczki na dwóch kółkach i dobierz odpowiedni ekwipunek na Militaria.pl.