Skip to main content

Uprawiasz sport, lubisz długie wędrówki, jesteś miłośnikiem survivalu, a może szykujesz spiżarnię domową na blackout? Na każdą z tych okazji sprawdzą się przekąski energetyczne. W artykule podpowiadamy, czym są takie przekąski i w jakiej formie występują, kiedy warto je kupić i jakie rodzaje wybierać na różne sytuacje. 

Czym są przekąski energetyczne? 

Przekąski energetyczne mogą występować pod różną postacią. Producenci prześcigają się w pomysłach, jak szybko i smacznie dostarczyć Ci potrzebnej do działania energii. W skrócie są to produkty spożywcze, które mają w składzie związki chemiczne działające pobudzająco na Twój organizm lub takie, które niwelują uczucie zmęczenia. Przekąską energetyczną, którą dostaniesz w każdym sklepie spożywczym, jest także czekolada, baton czekoladowy czy inne produkty zawierające cukry proste. 

Profesjonalne przekąski energetyczne są bogate w węglowodany, białko i nierzadko tłuszcze, a ich głównym zadaniem jest szybkie i skuteczne zasilenie Twojego mózgu oraz mięśni. Często skład jest wzbogacany o kofeinę, która poprawia koncentrację i zmniejsza uczucie zmęczenia. Nierzadko zawierają w swoim składzie również kluczowe do utrzymania wysokich obrotów witaminy, wspomagające pracę całego organizmu. Przekąski energetyczne oferowane są w różnej postaci, dzięki czemu łatwo wybierzesz swoją ulubioną formę podania. 

Pod jaką postacią występują przekąski energetyczne? 

Najpopularniejszymi formami przekąsek energetycznych są batony i żele. Mogą występować również jako galaretki, mieszanki owocowe, pastylki kawowe, czekolada z kofeiną czy napoje izotoniczne. Przekąski są niewielkie i z łatwością można schować je do kieszeni. Małe rozmiary przekąsek ułatwiają przenoszenie i spożywanie ich przez osoby aktywne fizycznie. 

Batony energetyczne

Batony energetyczne dostarczają energię pochodzącą głównie z węglowodanów i tłuszczy. Szacuje się, że w trakcie treningu trwającego ponad godzinę, należy dostarczyć dodatkowo 30-90 g węglowodanów. Batony są dobrym wyborem dla osób uprawiających sporty wytrzymałościowe (na przykład kolarstwo), sporty walki (na przykład karate, taekwondo) lub zajmują się grami sportowymi (jak piłka nożna, koszykowa). Równie dobrze sprawdzą się w trakcie górskich marszy. Batony energetyczne spożywane przed lub w trakcie treningu zapewnią między innymi dodatkową porcję energii, dzięki której trening może być intensywniejszy lub dłuższy. Po ćwiczeniach natomiast będą wpływać na regenerację potreningową.

Żele energetyczne

Żele energetyczne są mieszanką prostych i złożonych cukrów, które zapewniają natychmiastowy zastrzyk energii. W składach niektórych żeli znajdują się także pewnie ilości witamin, minerałów, kofeiny lub białka. Dzięki połączeniu cukrów prostych i złożonych mięśnie mogą pracować intensywniej i dłużej. Cukry proste w krótkim czasie dostarczają dodatkową energię, a złożone uwalniają się stopniowo tworząc zapas energetyczny. Najlepiej sprawdzą się osób trenujących sporty wytrzymałościowe. Zwyczajowo żele spożywane są w trakcie treningu. Dostępne są w łatwo odkręcanych pojemnikach lub przełamywanych dyspenserach. Na podobnej zasadzie działają galaretki energetyczne, choć w ich składzie bardzo często znajduje się kofeina. 

Pastylki kawowe

W momencie, kiedy nie doskwiera Ci głód, a tylko spadek energii i koncentracji, ciekawą alternatywą są pastylki kawowe, które zawierają również guaranę. Powstały z myślą o południowoafrykańskich pilotach prawie 100 lat temu. Innym rodzajem przekąski, która dodatkowo zaspokoi lekki głód, jest czekolada z kofeiną. Skutecznie poprawi samopoczucie i zwiększy koncentrację. 

Napoje izotoniczne

Inną kategorią są napoje izotoniczne. Popularne izotoniki chronią organizm przed odwodnieniem, ponadto dostarczają węglowodanów i elektrolitów, które wytracają się w trakcie wysiłku. Cechą charakterystyczną izotoników jest osmolalność składu (czyli stężenie związków), zbliżona do płynów ustrojowych w organizmie. Głównym ich składnikiem jest woda, dodatkowo zawierają węglowodany, takie jak glukoza i fruktoza oraz elektrolity – jony sodu i potasy. Mogą zawierać także magnez, wapń i witaminy. Polecane są przy intensywnych lub długotrwałych treningach. 

Białko czy węglowodany – z czego czerpać energię? 

Trzema głównymi mikroelementami ludzkiego organizmu są węglowodany, białka i tłuszcze. Każdy z nich jest istotny dla prawidłowej pracy ciała, będąc równie ważnym składnikiem zbilansowanej diety. W przekąskach energetycznych występują razem, choć każdy z tych składników wykazuje nieco inne właściwości.  

Preferowanym źródłem energii dla organizmu są węglowodany, tym samym ich spożywanie najszybciej dostarczy dodatkowego zastrzyku energii. Węglowodany, czyli cukry, występują w formie prostej i złożonej. Cukry proste rozkładają się natychmiastowo i równie szybko dostarczając energię.  Złożone cukry natomiast tworzą magazyn energii, która uwalniany jest stopniowo. Cukry proste można swobodnie spożywać w trakcie treningu, a złożone powinny być dostarczone około godzinę przed nim.  

Białko odpowiada między innymi za adaptację do wysiłku, budowanie masy mięśniowej i regenerację potreningową. W porównaniu z węglowodanami, białko wykazuje słabsze wartości energetyczne. W czasie długotrwałego wysiłku w organizmie zachodzą reakcje kataboliczne, tj. rozpad białek ustrojowych, dlatego białko należy uzupełniać. Jak wspominaliśmy, białko wspiera regenerację po treningu, dlatego dobrym wyborem będzie spożywanie produktów białkowych tuż po zakończeniu ćwiczeń. 

A co z tłuszczem? Tłuszcz to także energia, ale istotne jest jaki jest to tłuszcz. Do przekąsek energetycznych dodaje się zdrowy tłuszcz, który naturalne występuje w migdałach, orzechach i innych nasionach. Tłuszcze mogą dostarczyć nawet 2,5 razy więcej energii niż węglowodany, ale rozpadają się powoli. Uwalniają stopniowo energię, zapewniając do niej ciągły dostęp. Przekąski bogate w tłuszcze sprawdzą się u osób stosujących dietę ketogeniczną.

Przekąski energetyczne

Kiedy sięgać po przekąski energetyczne? 

Przekąski energetyczne to bardzo uniwersalne źródło energii, które możesz wykorzystywać w codziennej diecie lub okazjonalnie, w zależności od uprawianej aktywności. 

Codzienna aktywność fizyczna

Batony energetyczne lub inne formy przekąsek energetycznych świetnie sprawdzają się podczas codziennej aktywności fizycznej. Są dobrym źródłem energii po intensywnym treningu siłowym, sprawdzą się na kilkugodzinne przejażdżki rowerowe czy bieganie, a także mecz z przyjaciółmi, gdy padasz z nóg. 

Długie wędrówki górskie

drówki górskie potrafią być bardzo wyczerpujące. Jeśli masz do przejścia długą trasę i zależy Ci na czasie, zabierz ze sobą kilka batonów energetycznych. Są lekkie, zajmują mało miejsca i możesz w krótkim czasie dostarczyć odpowiednią ilość kalorii. Taki zestaw na wyprawę możesz uzupełnić czekoladą z kofeiną i suszoną wołowiną. 

Sytuacje awaryjne 

Przygotowując domową spiżarnię na sytuację awaryjną, na przykład blackout, na listę zakupów dodaj jeszcze przekąski energetyczne. Tradycyjne posiłki są zdrowe i dadzą Ci więcej energii, ale czasami możesz mieć ochotę na coś słodkiego lub po prostu nie będzie Ci się chciało gotować. W takim przypadku batony energetyczne będą świetną alternatywą dla tradycyjnych słodyczy.

 Wyprawa survivalowa i prepping

Na kilkudniową wyprawę w teren warto zabrać coś do przegryzienia na szybko. Żele i batony energetyczne będą właściwym wyborem. Przy nagłym spadku energii podczas wyprawy, szybkie dostarczenie łatwo przyswajalnej energii jest kluczowe do podtrzymania tempa marszu i własnego samopoczucia. 

Plecak ucieczkowy

Robiąc listę rzeczy do kupienia do plecaka ucieczkowego, koniecznie wrzuć na listę kilka batonów białkowych lub węglowodanowych. W trakcie ewakuacji z pewnością nie będzie czasu na przygotowanie pełnowartościowego obiadu czy kolacji. 

Zastanawiasz się jak wybrać plecak ucieczkowy i co powinno się w nim znaleźć? Obejrzyj nasz film o BOB (Bug Out Bag)!

Dlaczego jeszcze warto sięgać po przekąski energetyczne? 

Żele i batony energetyczne są opracowywane przez producentów między innymi z myślą o sportowcach, dlatego są zdrowe. Do tego są niezwykle smaczne, co pomaga odstawić słodycze i zacząć odżywiać się lepiej. W swoim składzie zawierają wolno uwalniane węglowodany i białko wysokiej jakości, co zapewnia dłuższe wyzwalanie energii. Są bogate w witaminy, które wspomagają Twój organizm podczas wysiłku. 

Przekąski energetyczne zajmują niewiele miejsca, dlatego warto zabrać je w podróż. Zmieszczą się zarówno w plecaku, jak i w samochodowym schowku. Są niezastąpione, gdy Twój pociąg ma kilkugodzinne opóźnienie lub Twój lot został odwołany z powodu załamania pogody. Sprawdzą się jako przekąska podczas przerwy w pracy czy jako szkolne drugie śniadanie. Warto zawsze mieć kilka batonów energetycznych w torbie, bo nigdy nie wiesz, kiedy dopadnie Cię głód. 

dostawa na następny dzień

Napisz coś...