Nóż to jedno z najstarszych narzędzi, które służy człowiekowi od tysięcy lat. Początkowo do tej roli służyły zaostrzone kamienie lub kości, ale rozwijająca się stopniowo technologia pozwoliła z czasem wykorzystywać do cięcia, krojenia oraz wbijania coraz bardziej wytrzymałe materiały, takie jak brąz i wreszcie stal. Warto wiedzieć, jak posługiwać się nożem, nie stanowiąc przy tym zagrożenia dla innych oraz samemu się nie skaleczyć. Nieumiejętne wykorzystanie narzędzia tnącego może wyrządzić wiele szkód. Jak bezpiecznie obchodzić się z nożem? Tego, a także o wiele więcej, dowiesz się właśnie z tego wpisu.
Główne zasady bezpiecznego obchodzenia się z nożem
Jeżeli nie chcesz czyścić swojego noża z własnej krwi, powinieneś postępować według poniższych zasad:
Dbaj o swoje narzędzie!
Jedną z najważniejszych zasad, jest utrzymanie swojego noża w dobrej kondycji. Oznacza to, że nie powinien on nieć luźnej klingi względem rękojeści, co może spowodować, że rozleci się on nam w rękach w najgorszym możliwym momencie. Nie powinien mieć także pęknięć na ostrzu oraz głębokich wżerów korozji, co może uszkodzić jego strukturę. Najważniejszą jednak rzeczą w dbaniu o nasz nóż, jest regularne ostrzenie. Panuje błędne przekonanie, że ostre narzędzie może być niebezpieczne dla użytkownika. To często powtarzany mit. Bezpieczny nóż, to nóż ostry. Gdy krawędź tnąca wchodzi miękko i gładko w krojony materiał, siła jaką musimy użyć do jego przecięcia jest zdecydowanie mniejsza niż wtedy, gdy musimy przeciąć jakiś materiał tępym ostrzem. To właśnie wtedy dochodzi najczęściej do ześlizgnięcia się noża na nasze palce. Dodatkowo duża siła, jaką wkładamy w przecięcie czegoś tępą klingą powoduje, że obrażenia zazwyczaj są poważniejsze. Odpowiednio ostry nóż oczywiście przecina łatwiej skórę, ale przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa, o których przeczytasz poniżej, minimalizujesz ryzyko wypadków. W tym wpisie dowiesz się, czym i jak naostrzyć nóż.
Trzymaj go porządnie!
Wiele osób zadaje pytanie, w jaki sposób trzymać nóż, aby praca nim była bezpieczna. Odpowiedź jest całkiem prosta. Powinien być trzymany mocno, podobnie jak młotek czy siekierka. Silny i pewny chwyt zapobiegnie wypadnięciu noża z Twoich rąk, co jest kolejną częstą przyczyną skaleczeń. Dodatkowo, gdy trzymasz narzędzie w dłoni ze sporą mocą, masz pewność, że nie zmieni on gwałtownie kąta cięcia. Gdy jednak przypadkowo nóż wypadnie Ci z dłoni, nigdy nie próbuj go łapać! Pozwól mu swobodnie spaść na ziemię, nawet gdy może przez to ulec uszkodzeniu. Nie staraj się także łapać spadającego narzędzia „na nogę”. Pamiętaj, że Twoja bezpieczeństwo jest dużo ważniejsze, niż ewentualne uszkodzenia noża po upadku na twardy grunt.
Tnij od siebie!
Ważnym aspektem jest również odpowiedni kierunek cięcia. Zawsze kieruj siłę na zewnątrz i wyobrażaj sobie, że w każdej chwili ostrze może stracić oparcie. Gdy tniesz patyk na ognisko, zawsze występuje szansa, że złamie się on nagle i bez ostrzeżenia. Podobnie podczas przygotowania posiłku, kiedy musisz przeciąć ser czy mięso z kością. Nawet owoce i warzywa potrafią zmienić kierunek ostrza, co może skończyć się przecięciem Twojej skóry. Ale co z osobami, które zignorują ten punkt i zechcą jednak ciąć do siebie? Wyobraź sobie taką sytuację. Jesteś sam, w górach. Swoim nożem tniesz wyjątkowo twardy patyk, który nagle się łamie. Pech ciał, że trafiasz sztychem noża w tętnicę udową. Tu Twoja historia się kończy, dlatego szczególnie należy uważać podczas cięcia, na okolice brzucha i pachwin. Największe naczynia krwionośne, które są stosunkowo blisko pod skórą, to właśnie okolice ud oraz szyi.
Nie wykonuj gwałtownych ruchów!
Podobnie jak na siebie, należy także uważać na najbliższe otoczenie, ponieważ wymachując naokoło nożem, możesz niechcący kogoś zranić. Dlatego trzymając w dłoni otwarty lub wyciągnięty z pochwy nóż, należy zachować szczególną ostrożność. Przechodzący obok kolega, krzątająca się ekipa do grilla czy ciekawskie dziecko może z łatwością ulec wypadkowi, jeżeli nie zwracasz uwagi na to, co dzieje się wokół Ciebie. Pamiętaj także, że nieużywany nóż należy zabezpieczyć. Włożyć go do pochewki, czy jak ma to miejsce w folderach, czyli nożach składanych, zamknąć i włożyć bezpiecznie do kieszeni. Jeżeli podajesz komuś nóż, rób to zawsze rękojeścią w jego stronę. Bardzo wiele osób ma nadal problem z nożowym savoir vivre i podając komuś narzędzie, naraża go na ryzyko.
Kup i noś ze sobą apteczkę!
Nawet najtańsza apteczka z podstawowym wyposażeniem spełni swoje zadanie, gdy już dojdzie do skaleczenia. Gdy niechcący potniesz siebie lub kogoś swoim nożem, lub ktoś przy Tobie ulegnie podobnemu wypadkowi, najważniejsze to nie panikować i zachować jasność umysłu. Przede wszystkim należy zatamować krwawienie i wezwać pomoc, nawet gdy rana nie wydaje się rozległa. Głęboka penetracja tkanek często z zewnątrz nie wygląda poważnie, ale mogło ulec uszkodzeniu jakieś większe naczynie krwionośne, dlatego nigdy nie należy tego ignorować. Dobra i odpowiednio wyposażona apteczka może uratować życie nam lub osobom w naszym otoczeniu, dlatego zabieraj ją zawsze na wypad do lasu, w góry, na grilla lub ognisko, a także zawsze, gdy przemieszczasz się rowerem lub samochodem. Powinny znaleźć się tam, oprócz bandaża i gazy, także plastry opatrunkowe, które pozwolą na założenie opatrunku na drobne ranki.
Kupuj noże dobrej jakości!
Obecny rynek oferuje tak wiele różnych konstrukcji w rożnych przedziałach cenowych, że od tego wyboru może rozboleć głowa. Gdy wybierasz nóż, warto przede wszystkim zastanowić się, do czego będziesz go używać. Inaczej wygląda zakup narzędzia survivalowego, a inaczej niewielkiego składaka do kieszeni w celu codziennego noszenia (every day carry). Jeżeli chcesz swoim nożem pracować ciężko i w trudnych warunkach, postaw na jego solidną budowę i dobrą jakość stali. Niektóre najtańsze noże chińskich producentów ładnie wyglądają, ale trudne warunki mogą szybko je uszkodzić, co wpłynie negatywnie na bezpieczeństwo ich użytkowania. Przykładami polecanych firm, produkujących wysokiej jakości noże, są Columbia River Knife and Tool (CRKT), Cold Steel, Ka-Bar, Kershaw i Zero Tolerance, Spyderco, Boker Plus oraz Ontario. W niższym budżecie warto rozejrzeć się za nożami marki Opinel, Sanrenmu i Bahco. Zerknij na naszą stronę do kategorii z nożami.
Jak dbać o nasz nóż?
Regularne ostrzenie to podstawa. Kupując nowy nóż, polecamy zdecydowanie od razu rozejrzeć się za wysokiej klasy osełką do noży. Militaria.pl oferuje ogromny wybór akcesoriów do ostrzenia, od niewielkich kieszonkowych gadżetów, poprzez zestawy ostrzące, na profesjonalnych kamieniach i osełkach diamentowych kończąc. Nie polecamy na tym oszczędzać. Szczególnie w przypadku, kiedy zdecydowałeś się na wysokiej klasy nóż z dobrej i twardej stali. Najtańsze osełki sprawdzą się głównie do noży z niezbyt twardą klingą. Ostrząc pamiętaj o odpowiedniej gradacji, zaczynając od najmniejszej wartości i stopniowo ją zwiększając. Do wyprowadzenia krawędzi tnącej noża, który wiele przeszedł, wybieraj niską ziarnistość. Jeżeli Twoje narzędzie wymaga jedynie lekkiego podostrzenia, polecamy gradacje dużo wyższe. Nie zapominaj także o utrzymaniu odpowiedniego kąta, w czym pomogą Ci specjalne zestawy, takie jak Ostrzałka Lansky 120/280/600 – zestaw (LKC03) czy Turn Box Diam/Cer TB-2D2C – zestaw (TB-2D2C). Posiadamy także małe osełki kieszonkowe, które możesz zabrać ze sobą w podróż, na przykład Lansky Blade Medic, QuadSharp bądź Taidea Yoyal Pocket. Dla miłośników ostrzenia na kamieniach polecamy markę Sanrenmu i szeroką gamę gradacji kamieni od 240 aż do 10000.
Ostrzenie to jednak nie wszystko. Zadbaj także o czystość noża oraz jego odpowiednią konserwację. Odpowiednie smary do metalu pozwolą uniknąć niechcianej korozji, preparaty do drewna zapobiegną jego zużyciu a środki do skóry odpowiednio zabezpieczą pochwę Twojego narzędzia. Do tego typu środków należą smary takie jak Formula X i Knife Oil. Noże składane wymagają więcej uwagi, szczególnie gdy zdecydujesz się na model sprężynowy. W tej kategorii znajdziesz różne akcesoria do noży (w tym smary).
A co z legalnością?
Jak zapewne większość czytelników bloga wie, polskie prawo nie zabrania nosić ze sobą noża. Wyjątkami stanowią jedynie miejsca takie jak budynek sądu, sejm czy imprezy masowe, na przykład mecz piłki nożnej. Nie mamy w Polsce również limitu długości ostrza, więc nie musisz się obawiać, że wybrałeś za długie narzędzie. Warto pamiętać, żeby nie wywoływać niepokoju społecznego, poprzez spacerowanie z wyjętym na wierz ostrzem. Dlatego najlepiej przenosić go w pochwie przy pasie, w plecaku lub kieszeni. Nie narażaj także na skaleczenia osób w Twoim towarzystwie i zachowuj zdrowy rozsądek podczas użytkowania. Jeśli chcesz poczytać więcej o legalności noży, zajrzyj do wpisu o nożach sprężynowych.
